Florian Schreck wint Physicaprijs

De Physicaprijs voor 2024 is toegekend aan UvA-IoP-natuurkundige Florian Schreck. Schreck ontvangt de prijs voor zijn werk aan Bose-Einsteincondensaten en hun toepassingen, zoals het bouwen van een coherente en continue atoomlaser. De prijs zal worden uitgereikt tijdens de jaarlijkse Fysica-conferentie op 12 april in Eindhoven.

Schreck is een van de leiders in het vakgebied van de ultrakoude atomen of kwantumgassen. Zijn onderzoeksgebied belooft doorbraken in quantumsensing, kwantumsimulatie, quantumcomputing en het construeren van de nauwkeurigste klokken ter wereld. Door een complexe combinatie van laserkoeling, het invangen met lasers, ultrahoog vacuüm en geavanceerde optische technieken, kunnen atomen worden afgekoeld tot temperaturen vlak bij het absolute nulpunt. Daarmee wordt een venster geopend op de fundamenten van de natuurkunde, wat ook gebruikt kan worden om extreem gevoelige meetapparatuur te bouwen.

Tot Schrecks prestaties behoren de constructie van het eerste Bose-Einsteincondensaat van strontiumatomen ter wereld, het waarnemen van zogeheten Feshvack-resonanties in de interacties tussen rubidium- en strontiumatomen, waarmee een nieuwe weg werd ingeslagen naar het maken van ultrakoude atomen met zowel een elektrisch als een magnetisch dipoolmoment, en het maken van een continu Bose-Einsteincondensaat, een gewenst maar lang onbereikbaar doel van de wetenschappelijke gemeenschap, en een belangrijke stap op weg naar het realiseren van een continue atoomlaser.

Van het lab naar de wereld om ons heen

Een van Schrecks doelen is om ultrakoude atomen vanuit het fundamentele onderzoek naar toepassingen in de wereld om ons heen te brengen. Daartoe stuurt hij diverse EU-projecten aan. Hij hielp bij het opstarten van het ontwikkelen van mobiele atoomklokken, en wil de eerste nationale ultrakoude kwantumklok bouwen, waarmee precisie-timing aangeboden kan worden aan bijvoorbeeld telecombedrijven of bedrijven die fincanciële transacties van tijdvermeldingen voorzien. Via het Quantum Delta NL-consortium brengt zijn groep de technologie van ultrakoude quantumsensing dicher bij de markt.