‘EU graaft te weinig zeldzame stoffen op’

Het gaat de Europese Unie niet lukken om genoeg zeldzame grondstoffen uit de grond te halen, ondanks de doelstelling van de Europese Commissie (EC). Dat stellen internationale experts op een bijeenkomst van ChemistryNL, meldt Holland Hightech. De EC heeft als doelstelling om tegen 2030 tien procent van de kritische grondstoffen, zoals nikkel, platina, koper en lithium, uit eigen bodem te halen. Maar de grondstoffen komen nog altijd veelal uit het buitenland.

Chemicus Reinier Grimbergen is één van de deskundigen die aan de bel trekken. ‘Technisch is die tien procent haalbaar. Maar voor het openen van een mijn staat gemiddeld tien tot vijftien jaar. Dat komt door de vergunningsverlening, het bouwen van de apparatuur en het op gang krijgen van de zaken. Heel simpel: dat is niet aannemelijk’, zegt de chemicus, tevens werkzaam bij onderzoeksinstituut TNO.

Energietransitie versnellen

De Europese Commissie wil dat EU-landen voortaan zelf een groot deel van deze kritische grondstoffen opgraaft. Daarmee kan de afhankelijkheid van andere landen, waaronder dubieuze regimes, worden verminderd. De grondstoffen zijn tevens hard nodig om de energietransitie te kunnen versnellen. Lithium is bijvoorbeeld een belangrijk product in batterijen voor onder meer elektrische auto’s.

Maar Grimbergen zou ook niet verrast zijn als het voor 2030 ineens toch lukt. ‘Ik wil niet te negatief zijn. We zijn tijdens de energiecrisis ook in staat geweest om binnen een ongekende tijd lng-terminals aan te leggen. Dat is ook niet eerder vertoond. Maar als je uitgaat van het historisch tijdsperspectief, dan is het niet aannemelijk dat we dat het zomaar halen.’

Tijdsdruk

Naast het doel van tien procent dat de EU heeft bij de opgraving van eigen grondstoffen, wil de EC ook dat vijftien procent van de grondstoffen uit hergebruik komt. Maar ook dat doel wordt moeilijk haalbaar, denkt de chemicus. ‘Om dat energiesysteem voor elkaar te krijgen, moeten we eerst een enorme buffer gaan opbouwen en de materialen in het systeem brengen, voordat we ook op grote schaal kunnen recyclen.’

Ook daar is tijdsdruk bij aanwezig, stelt Grimbergen. ‘Want hoeveel grondstoffen zitten er nu in ons systeem ten opzichte van de enorme hoeveelheden die we nodig hebben?’, vraagt de chemicus zich af.