8 sep. 2023
3 minuten
Het management informeert zijn medewerkers goed over de risico’s en het nut van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBMs). Toch worden PBMs lang niet altijd gedragen. Hoe kan dat toch? In de podcast wordt op deze vraag ingezoomd door Femke Rijpma, sociale wetenschapper en kwaliteitsmanager samen met Orly Polak, interviewer, sociologe en argumentatiedeskundige.
Rijpma is expert op het gebied van Behavioural Safety binnen 3M. Rijpma: “Het is eigenlijk aardig van medewerkers dat ze laten zien dat ze de PBMs duidelijk niet dragen. Het komt ook vaak voor dat ze op de vaste momenten dat je langskomt de PBMs keurig dragen, maar zodra je wegbent ze ze af/uitdoen. Ze weten dat ze het moeten dragen maar ze dragen het toch niet.”
Gewoon dom
“Toen ik net begon in dit werk, kwam ik erachter dat het management twee redenen hadden bedacht voor het niet dragen: ze willen het gewoon niet-punt- of ze zijn gewoon dom. Het werd in veel bedrijven gezegd. Ik wilde het niet geloven, dit kon gewoon niet waar zijn. De medewerkers doen heel goed hun werk, maar zijn toch dom?” Rijpma onderzocht de relatie tussen gevoel en gevaar en kwam tot verschillende perspectieven waarom PBMs wel of niet gedragen worden. Samen met interviewer Orly Polak kwamen ze tot vier perspectieven. Hieronder twee perspectieven: het type gevaar en het sociale perspectief.
Het type gevaar
1) het zichtbare en voelbare gevaar. In dit geval hebben mensen geen moeite om PBMs te dragen. Bijvoorbeeld brandweermensen dragen altijd bescherming, het gevaar van open vuur is overduidelijk.
2) Het invoelbare gevaar. Bijvoorbeeld wanneer je in een hoge boom klimt. Dan snap je dat je PBM moet dragen.
3) Het gevaar dat direct consequenties heeft, maar het is onzichtbaar: als je je niet beschermt heb je direct een probleem. Bijvoorbeeld giftige gassen in een mesttank. Zo kwamen bij het schoonmaken van een mestsilo in 2013 in Makkinga drie mensen om het leven en raakte één persoon zwaargewond.
4) Het onzichtbare gevaar dat op lange termijn effect heeft. Het is niet direct voelbaar of zichtbaar maar het is er wel. Je gaat niet meteen dood en je hebt niet meteen pijn. Maar je kan er over 25 jaar bijvoorbeeld kanker of COPD door krijgen. Dit is nu juist het gevaar dat het meest voorkomt in de huidige industriële wereld. Het gevaar wordt gebagatelliseerd en dan dragen mensen vaker geen PBMs.
De eerste keer kwamen we het tegen bij de leerverwerking, viltverwerking, en hoedenindustrie (as mad as a hatter). De hoedenmakers gebruikten kwiknitraat voor de hoeden waardoor ze fysieke en mentale problemen kregen.
Het sociale perspectief
Op school leert de student hoe hij veilig moet werken. Op zijn werk krijgt hij instructies voor veilig werken maar vervolgens ziet hoe hij zijn collega’s werken en die werken niet volgens de veiliheidsinstructies. Dan zal hij uiteindelijk zijn collega’s nadoen.
Het hebben en kennen van regels leidt niet tot het automatisch gewenste gedrag. Hier ligt een extra taak voor het management.
Luister de complete podcast op Spotify, onder ‘Verhalen in Veiligheid’, 5 september 2023, ‘Management en leidinggevenden hebben geen idee hoe het voelt om de hele dag met een mondmasker en een…’
Het laatste nieuws
