Podcast over tippexongevallen

Wat doe je met ongevallen die je liever niet registreert? Gewoon een laagje tippex aanbrengen en poef ze zijn weg. Bart van Raes, preventieadviseur, doet al jaren onderzoek naar deze niet-geregistreerde ongevallen. Hij heeft er een pakkende naam voor verzonnen: tippexongeval.
In twee podcasts interviewt Orly Polak zowel een medewerker als iemand van de werkgeverskant die te maken hadden met tippexongevallen.

De medewerker

De medewerker vertelt over twee tippexongevallen. In het eerste ongeval werd een kraan gedemonteerd. Voor het vervoer van de giek op een vrachtwagen wordt deze in stukken gedemonteerd. Daarvoor moeten pennen uit de giek geslagen worden. “Daarmee waren de jongens bezig. Ik was erbij aanwezig om de boel in de gaten te houden. Bij het loshalen van de pennen viel er een giekdeel van een hoogte van 30 cm naar beneden. Het giekdeel viel op de voet van de jongen die de pen eruit sloeg. Hij had veel pijn en ik heb meteen een ambulance gebeld. Voordat die kwam werd ik al gebeld door mijn baas die boos was dat ik de ambulance had gebeld. Achteraf bleek de voet van die jongen op vijf plaatsen gebroken en versplinterd te zijn, dus mijn inschatting om de ambulance te bellen was goed. Mijn baas had liever gehad dat ik de jongen zelf naar het ziekenhuis had gebracht zodat er geen aangifte was van een arbeidsongeval.”

Vleeswond
Het tweede ongeval: “Een paar maanden later stond ik op een werf waar ik een jongen aan het opleiden was op een mobiele telescopische kraan. We moesten sandwichpanelen leggen op een dak. De sandwichpanelen lagen in de tuin van het gebouw. Ik stond in de tuin met een walkie talkie om door te geven hoe de kraan moest bewegen. De sandwichpanelen werden opgetild met een vacuümtoestel. Ik gaf op een gegeven moment aanwijzingen om nieuwe panelen op te tillen. Met de linkerhand deed ik de begeleidingstaal en met de rechterhand hield ik de walkie talkie vast. Ik deed een stap achteruit en stapte op de hoek van een sandwichpaneel op de grond. Ik liep daarbij een enorme vleeswond op. Ik heb diegene die over de verzekering ging op mijn werk geprobeerd te bereiken. Er werd gezegd dat ik het rechtstreeks met de baas moest regelen. Die zei dat het niet aangegeven moest worden als arbeidsongeval maar dat hij verder alle kosten zou vergoeden. Na behandeling in het ziekenhuis is de wond inmiddels aardig genezen. Nadien heb ik nog een bijeenkomst gehad met mijn baas over het waarom van het niet aangeven van ongevallen. Het blijkt dat hij zwaar onder druk wordt gezet door de verzekeringsmaatschappij. Wij zitten in een risicovolle uitvoerende branche en ons arbeidsongevallengemiddelde ligt vrij hoog. De verzekeringsmaatschappij dreigt de premie te vertienvoudigen wat onbetaalbaar is. De verzekering zegt dat er meer voorlichting gegeven zou moet worden aan werknemers, veiligheidsdagen organiseren etc maar onze werkgever doet al heel uitgebreid aan voorlichting en waarschuwingen. Een andere mogelijkheid om de premie naar beneden te krijgen was– aldus het advies van de verzekering-om de arbeidsongevallen niet meer te melden. Dan gaat het gemiddelde naar beneden en dus ook de premie.”

De werkgever

De werkgever: “Als wij alle ongevallen aanmelden tot nu toe dan worden we geweigerd bij elke verzekeringmaatschappij. Vorig jaar hebben we alle incidenten aangemeld waardoor we nu op een soort zwarte lijst terecht gekomen zijn en een verhoging hebben gekregen voor onze arbeidsongevallenverzekering. Dus nu kijken we bij elk ongeval hoe we het kunnen ‘regelen’.
We hebben ongeveer 10 ongevallen per jaar bij rond de 100 werknemers. Voor ons niet veel maar in de sector blijkbaar wel. Het geeft echter een vertekend beeld omdat de meeste bedrijven in onze sector niet (meer) alle ongevallen aangeven. Ze vallen anders ook in een hogere risicoklasse van de verzekering en moeten dan dus meer premie betalen of ze vallen zelfs buiten de verzekering. Er zijn andere aparte verzekeringen af te sluiten maar die kosten zijn zeker 5x zo hoog. Het is een verkeerd systeem. Eigenlijk zouden alle arbeidsongevallen aangegeven moeten worden zoals het hoort, zodat de werknemer beschermd is ook als er zich later nog iets voordoen. Maar voor de werkgever moet er ook iets veranderen want die premies zijn niet op te brengen.”

Luister op Spotify naar de complete podcast: Verhalen in Veiligheid, 3 en 10 oktober 2023