De Energy Ball van Zilvertron, de Movigear van Vector Aandrijftechniek BV, de lektester van Control Techniques BV en de Meertraps vacuüm cartridge van Pneu/tec BV zijn genomineerd voor de Aandrijftechniek Applicatie Award 2006. Vijf applicaties kregen van de jury de status van Innovator. De winnaar wordt bekendgemaakt op dinsdag 3 oktober, de eerste beursdag van de Vakbeurs Aandrijftechniek & Factory Automation.

De Applicatie Award is een erkenning voor innovatie in applicaties. De Award wordt elke twee jaar uitgereikt aan de meest verrassende innovaties in producten en systemen die in directe relatie staan tot aandrijftechniek, productieautomatisering of besturingstechniek.

In totaal beoordeelde de jury achttien inzendingen. Negen hiervan voldeden niet aan de criteria van de vakjury. Deze dingen wel mee naar de publieksprijs. Op de website www.aandrijftechniek-online.nl  kan het publiek stemmen voor deze prijs. Onder de stemmers worden meerdere I-pods verloot.

Juryrapport Aandrijftechniek Applicatie Award

Inzending: Energy Ball  
Inzender: Zilvertron
De Energy Ball is een zeer stille, horizontale niet-wiek windturbine. Deze is in staat om ongeveer 10 tot 15 % van de jaarlijkse elektriciteitsbehoefte op te wekken. Typerend zijn de efficiënte boogvormige rotorbladen die met beide kanten aan de rotornaaf zijn bevestigd. Deze rotornaaf heeft een geïntegreerde direct drive generator. Wanneer de rotor draait, lijkt deze op een bol, waarbij de wind parallel aan de rotor-as door de rotor stroomt. De Energy Ball draait ook bij weinig wind en is draaiend nagenoeg onzichtbaar. De kleine windturbine kan door zijn fraaie vormgeving bovendien goed geïntegreerd worden in bijvoorbeeld straatverlichtingsarmaturen, op bestaande gebouwen etc.

Juryrapport:
De Energy Ball is een mooi voorbeeld van een technisch goed doordacht en in Nederland ontwikkeld product met een hoge maatschappelijke relevantie. Met de huidige hoge olieprijzen worden alternatieve energiebronnen immers steeds aantrekkelijker. De ontwerpers hebben voor een heel ander concept gekozen dan bestaande windmolens en laten zo zien dat ze innovatief zijn. Ook met het individuele karakter van de Energy Ball, die immers bedoeld is voor kleinschalig opwekken van elektriciteit, slaan ze nieuwe wegen in. Vanuit technisch oogpunt is het een interessant product met een innovatieve toepassing van moderne aandrijftechniek.
Het juryoordeel: Nominee

Inzending: Movigear
Inzender: Vector Aandrijftechniek BV
De Movigear is een mechatronisch aandrijfsysteem. Het is een doorontwikkeling van de decentrale aandrijftechniek. Er zitten verschillende innovaties in het systeem. Allereerst is er één behuizing voor de motor, de tandwielkast en de frequentieregelaar. Er wordt optimaal gebruik gemaakt van de behuizing voor de warmteafvoer, zodat een aparte motorventilator niet nodig is. Het systeem kan dankzij de gladde behuizing ingezet worden op plaatsen waar hoge eisen aan de hygiëne worden gesteld. Een andere innovatie is dat er slechts 1 kabel nodig is, wat bekabeling en installatietijd spaart. Deze kan contactloos worden geïnstalleerd. Bij de Movigear is de communicatie namelijk gesuperponeerd. De aandrijving is bovendien energiezuinig.

Juryrapport:
De Movigear is trendsettend, omdat aandrijving en besturing in één apparaat geïntegreerd zijn. De ontwerper is erin geslaagd om verschillende vakgebieden te integreren in een robuuste unit. Het probleem van bekabeling, wat vaak bij aandrijvingen speelt, wordt slim opgelost. Het is een goed mechatronisch systeem, waarmee tevens ingespeeld wordt op de verwachte krapte op de arbeidsmarkt voor technici.
Het juryoordeel: Nominee

Inzending: OZD 485 G12 Fiberconvertor t.BV Profibusautomatiseringsnetwerk
Inzender: Hirschmann Automation and Control BV
Automatiseringsnetwerken worden vaak in het Profibus protocol uitgevoerd. Tot voor kort moest in een explosie gevaarlijke omgeving altijd gewerkt worden met ex-zone gecertificeerde kasten. Dat is dankzij de Fiberconvertor niet langer nodig. Deze mag zonder verder omhulsel in een gevaarlijke ruimte worden geïnstalleerd, wat installatiekosten scheelt. Met behulp van het HiperRing protocol, kan de convertor redundant worden aangesloten op de fiber-backbone met een omschakeltijd van øms. Dankzij deze koppeling worden de kosten van netwerkuitval verlaagd.

Juryrapport:
Hoewel het idee niet nieuw is, is het wel innovatief dat dit nu voor het eerst voor een industriële toepassing wordt gebruikt. En dat levert de gebruiker zeker een economisch rendement op. Voor bepaalde toepassingen, bijvoorbeeld explosie gevaarlijke omgevingen (ATEX 1), biedt dit een goede oplossing. Voortaan volstaat een kleine component in plaats van een grote kast. Jammer is wel dat de Fiberconvertor niet netwerk onafhankelijk is. Of: Nog te behalen winstpunt: netwerk onafhankelijk kunnen leveren.
Het juryoordeel: Innovator

Inzending: MIG ; Magnetische Incrementaal Gever – signaalgever / encoder voor tussenbouw
Inzender: BEGE Aandrijftechniek BV
De conventionele MIG encoderflens was ongeschikt voor toepassing op standaard frequentieregelaars, omdat er slechts maximaal 200 impulsen gegeven kunnen worden. De MIG 1024 kan op elke regelkring toegepast worden omdat het aantal impulsen op 1024 ligt. Daarmee komt de encoder tegemoet aan de steeds hogere eisen die gesteld worden aan nauwkeurigheid en dynamiek van een aandrijving. Nieuw is verder dat er slechts van één type magneet gebruik gemaakt wordt die slipvrij op de motor-as is gemonteerd. Bij de montage worden opbouwkosten bespaard doordat de encoder op de motorflens of tussen de motor en tandwielkast geplaatst kan worden. De flens is leverbaar met ATEX-certificering.

Juryrapport:
De MIG 1024 encoder is een goede doorontwikkeling van een bestaande techniek. De compleetheid en het feit dat je nauwkeuriger en dynamischer signalen kunt verwerken, zijn het innovatie aan dit concept. Bijzonder is verder dat de flens in een ATEX-certificering verkrijgbaar is, waardoor je andere maatregelen, die extra geld kosten, achterwege kunt laten. De eenvoudige montage is eveneens een sterk argument. De encoder is een simpel, robuust maar zeer bruikbaar stukje techniek.
Het juryoordeel: Innovator

Inzending: Roladrive reductor
Inzender: A&A techniek
Roladrive, de fabrikant van dit product, heeft een reductor zonder tandwielen ontwikkeld met staalrollen tussen de twee kamschijven. Daarvan draait er een excentrisch. Hierdoor zijn grote draaimomenten en overbrengverhoudingen mogelijk bij geringe afmetingen. De kamschijven worden met olie gesmeerd en draaien in hun bed. Hierdoor ontstaat er slechts een minimale wrijving. Het rendement van de reductor is groot, heeft een laag geluidsniveau en een lange levensduur. Mede dankzij de hoge stootbelasting is de unit bijzonder geschikt voor start-stop bedrijf.

Juryrapport:
Deze reductor is een goede variatie op een harmonic drive, een breed geaccepteerd concept. Doordat er gebruik wordt gemaakt van geharde, stalen rollen, is de belastbaarheid hoog en haal je uit de reductor dus een hoog rendement. Voor bepaalde toepassingen betekent dit echt een verbetering. Daarmee is het een interessante bouwmodule voor bepaalde aandrijvingen.
Het juryoordeel: Innovator

Inzending: Lektester
Inzender: Control Techniques BV
In het productieproces van lichtmetalen wielen kan poreusheid ontstaan, bijvoorbeeld door gietfouten of tijdens het afkoelen. Dat ‘lek’ kan het wiel verzwakken. Tot nog toe worden alle wielen getest in een waterbak of met een heliumtest. Dat kan pas aan het eind van het totale productieproces gebeuren. Met de nu ontwikkelde lektester gebeurt het testen tussen het nadraaien en gaten boren. Bij foute producten wordt dus voorkomen dat deze nog een aantal kostbare behandelingen ondergaan, voordat men ontdekt dat het product niet goed is. Met behulp van sensoren en normale perslucht, wordt het wiel getest. Dat gebeurt in een machine die goedkoper is dan bestaande helium lektesters. Het wiel wordt tussen twee rubberen afdichtringen geklemd, twee lasersensoren scannen het profiel, daarna wordt de binnenzijde gevuld met normale perslucht en het wiel wordt rondgedraaid. Een meetkop met gevoelige flowsensoren meet eventuele gaatjes en blijft exact op die positie staan. Wordt bij de volgende omwenteling het lek weer op die plek gemeten, dan verkrijgt men zekerheid. Deze plaatsindicatie kan waardevolle informatie opleveren voor terugkoppeling naar de voorgaande processen.

Juryrapport:
Allereerst is het bijzonder dat deze innovatie niet vanuit de techniek gedreven is, maar voortkomt uit een vraag in de markt. Wielproducenten willen een snellere en goedkopere manier om wielen te testen. En vooral een testmethode die eerder in het productieproces kan plaatsvinden. De ontwerpers maken gebruik van bekende meetprincipes, maar weten ze slim toe te passen op een nieuw werkterrein. Men laat zien mechatronica goed te beheersen. Technisch is de lektester een knappe bundeling van technieken, die tot een behoorlijke procesoptimalisatie bij wielfabrikanten leidt. Een verbeterpunt betreft de vormgeving. In een fabriekshal is design minder belangrijk dan bij een consumentenproduct, maar de jury vindt de ‘aaibaarheidsfactor’ van de lektester een aandachtspunt.
Het juryoordeel: Nominee

Inzending: Multifunctionele modulaire T-robot
Inzender: Bosch Rexroth BV
De robot is snel, sterk en kan breed ingezet worden, zowel in een verpakkingslijn als voor het palletiseren. Om een maximale uptime te garanderen, zijn er geen elektrotechnische componenten op de robot zelf aanwezig, waardoor risico’s op storingen en beschadigingen van componenten beperkt wordt. De T-robot is een 4-assige robot. De basismodule kan in elke stand gemonteerd en geconfigureerd worden. Innovatief aan het concept is dat de prijs/prestatie verhouding bijzonder goed is, waardoor er minder robots nodig zijn en teurgverdientijden gereduceerd worden. Ook de operationele kosten zijn lager dan gebruikelijk. Hiermee wordt de drempel om een robot in een verpakkingslijn in te zetten, verlaagd.

Juryrapport:
Op het eerste gezicht ziet de robot er simpel uit, maar bij nader inzien kom je tot de ontdekking dat hier een degelijk stuk engineering is afgeleverd. Er is goed gekeken naar wat de markt wil – goedkope en flexibele oplossingen – en daar speelt dit concept op in. Men is erin geslaagd op een goede manier de marktvraag te vertalen naar een modulair aandrijfconcept. De technische oplossingen die daarvoor gekozen zijn, zijn op zichzelf misschien niet nieuw maar het totale concept is wel degelijk vernieuwend. Dankzij deze innovatie kunnen verpakkingslijnen geoptimaliseerd worden tegen lage kosten.
Het juryoordeel: Innovator

Inzending: Meertraps vacuüm cartridge – coax technologie
Inzender: Pneu/tec BV
Er is een vacuümblok gecreëerd met gebruik van COAX sticks. Hierdoor kan op een compacte manier decentraal een vacuüm worden gerealiseerd: 24 vacuümejectoren (sticks) zijn in één blok opgenomen. Achttien micro- en zes mini-sticks. Bij elk hiervan wordt de perslucht via geïntegreerde nozzles geëxpandeerd. Dat heeft twee voordelen. Allereerst neemt de betrouwbaarheid van het systeem toe doordat het vacuüm decentraal wordt gerealiseerd. Ten tweede ontstaat er bij een lager luchtverbruik een dieper vacuüm; de persluchtenergie wordt maximaal benut. Tot slot is de geluidsoverlast minder dan bij centrale systemen.

Juryrapport:
Over dit concept is goed nagedacht. Venturisystemen worden al langer toegepast. Maar dankzij deze cartridge kun je lokaal vacuüm hebben waar je wilt. Omdat het vacuüm nu op het bewegende deel zit, kun je sneller werken en ben je flexibeler in de toepassing. Dat biedt voor tal van toepassingen veel potentieel.
Het juryoordeel: Nominee

Inzending: Advanced Mechatronics Steering Unit (AMSU)
Inzender: SKF Nederland
Bij industriële voertuigen, zoals heftrucks, voelt de bestuurder niet aan het stuurwiel of de wielen maximaal zijn uitgeslagen. Deze unit verschaft enerzijds de gewenste stuurhoek aan de voertuig controller, anderzijds is er een passieve terugkoppeling aan de bestuurder door middel van de elektromagnetische rem. De unit levert een signaal voor een drive by wire systeem op een industrieel voertuig en kan zowel gebruikt worden in een elektro-hydraulische als een elektromechanische toepassing.

Juryrapport:
Men slaagt er dankzij een slimme mechatronische oplossing in de bestuurder van een zwaar, industrieel voertuig, gevoel in het stuurwiel te geven. Bestaande devices die dat zouden kunnen doen, zijn daar te kwetsbaar voor in deze omgeving. Deze nieuwe unit is robuust en simpel maar juist daardoor innovatief. De jury vraagt zich alleen af waarom er voor een passieve uitvoering is gekozen. De passieve werking, alleen remmen, lijkt eerder een beperking dan een voordeel voor de toepassing van de unit. Een combinatie van rem en motor om kracht terug te laten koppelen, zou volgens de jury niet zo moeilijk realiseerbaar moeten zijn.
Het juryoordeel: Innovator

Naast de genomineerden en de innovators dingen onderstaande negen inzendingen meer naar de Applicatie Award Publieksprijs.

Inzending: Permanent Magneet Koppeling
Inzender: A.Z. Hollink BV
DST Permanent Magneet Koppelingen garanderen een contactvrije en lekkagevrije aandrijving door het gebruik van statische dichtingen.

Inzending: Compact 2/2 NC en NO en 3/2 NO-U – voor vacuüm met laag energieverbruik
Inzender: Asco Controls BV
Het is een stuurventiel voor diverse automatiseringstoepassingen in zowel industriële sectoren als analyse-, medische- en procestechniek.

Inzending: 3/2 stuurventiel met ¼” en ½” aansluiting met hoge stroom
Inzender: Asco Controls BV
Stuurventielen met hoge doorstroom voor de aansturing van enkelwerkende actuators op proceskleppen.

Inzending: Compact 8 en 13 ventieleiland
Inzender: Asco Controls BV
Ventieleilanden die geschikt zijn voor bewegende en transporteerbare constructies, installaties waar weinig ruimte beschikbaar is en textiel- en assemblagemachines, inbouwkasten etc.

Inzending: Two Eyes R4- LCD presentatiescherm / TV in meubel met liftsysteem
Inzender: Elmeq Nederland BV
TV-meubel waarin een LCD-TV kan wegzakken. Als het LCD display met de afstandsbediening wordt aangezet, komt het scherm met behulp van het liftsysteem vloeiend omhoog. Het liftsysteem is volledig geïntegreerd in het meubel.

Inzending: E2 Self Lubricating Lineair Guideway
Inzender: Stamhuis Lineairtechniek BV
Deze nasmeercassette smeert niet alleen de profielgeleidingsbaan met een vilt dat d.m.v. capillair werking olie aanzuigt, maar met de smeernippel ook de omkeerkanalen. De cassette biedt als voordeel onder andere dat de juiste hoeveelheid olie op de juiste plaats komt. Er vindt geen verkwisting plaats. De montage is eenvoudig en de cassette kan nagevuld worden.

Inzending: Vacuüm Layer gripper
Inzender: Pneu/tec BV
Flexibiliteit is tegenwoordig een van de sleutelwoorden in de industrie. Deze layer gripper biedt de gebruiker bij het depalletiseren veel flexibiliteit, omdat probleemloos verschillende goederen – qua afmeting en gewicht – verwerkt kunnen worden. Het toegepaste intelligente vacuümsysteem stelt automatisch de aanwezigheid van de verschillende producten vast en stemt daar de nodige hefkracht op af.

Inzending: Reliance Industrial SCADA/HMI – remote administrator
Inzender: Hiflex
software om op afstand SCADA-systemen te beheren en te onderhouden. Er kan hulp aan de gebruiker worden geboden, software kan geüpdate worden en ook beheersactiviteiten in het algemeen kunnen vanaf afstand uitgevoerd worden. Dat gebeurt dan op een firewall vriendelijke manier.

Inzending: Sigmatek – inbouw touch terminal
Inzender: Sigma Control
De Sigmatek is een compacte, intelligente terminal met een 8,” touchscreen en voorzien van de supersnelle realtime ethernetbus VARAN. Door het multitasking operatingsystem is deze in staat om naast HMI taken ook de PLC taken, veldbus I/O afhandeling en de motion controller taken in een processor af te handelen.