Op werkgever rust enorme zorgplicht voor zijn werknemers

Op het oo10 mei gehouden Safety Event behandelden advocaten Didi Rinkel en Martin Krüger aansprakelijkheidskwesties rondom machines. Wat zijn de verplichtingen van een fabrikant van een machine en welke verplichtingen gelden er voor een werkgever die zijn werknemers met een machine laat werken?

Rinkel en Krüger (beiden werkzaam bij Van Diepen Van der Kroef Advocaten) wezen er nog eens op dat op de werkgever een grote zorgplicht rust ten aanzien van zijn werknemers. Ook al voldoet een machine aan de Machinerichtlijn en is deze voorzien van een CE-markering, dan wil dat nog niet zeggen dat dit de werkgever vrijwaart van aansprakelijkheid bij een ongeluk met een machine.   
 
In de meeste gevallen zal de werkgever aansprakelijk worden gesteld als zijn werknemer een ongeluk krijgt aan een van zijn machines. Er is echter een uitzondering: “De werkgever is aansprakelijk voor de schade die de werknemer lijdt, tenzij hij aantoont aan zijn zorgplicht te hebben voldaan of als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.” Dit is slechts zeer zelden het geval.

Rechtszaak

Een van de rechtszaken waarnaar de advocaten verwijzen is een zaak in hoger beroep van 12 juli 2011. Deze zaak gaat over een ongeval dat in 2005 gebeurde. In eerste instantie lijkt het erop dat de werkgever aan alle zorgplicht heeft voldaan (transportband voorzien van CE-markering en afgeschermd door hekwerk) maar bij nader inzien hadden er toch extra maatregelen moeten worden genomen om een gevaarlijke methode om folie uit de machine te verwijderen tegen te gaan.  

Arm bekneld en afgerukt

In het bedrijf waar het ongeval gebeurde werd kunststof afval (LDPE-folie en PET-drankflessen) tot regranulaat en flakes verwerkt. Een werknemer (shiftleader, 46 jr) probeerde folie te verwijderen uit een bandtransporteur, die in werking was. Hierbij is de mouw van zijn trui tussen de keerrol en een transportband terecht gekomen, waardoor zijn rechterarm bekneld is geraakt en uiteindelijk volledig is afgerukt. Het bedrijf werd uiteindelijk in hoger beroep aansprakelijk gesteld voor het ongeluk.

Transportband

Voor de verwijdering van de folie was het noodzakelijk dat het hekwerk dat ter bescherming tegen de draaiende delen van de machine was aangebracht, werd weggehaald. Zolang de machine niet draaide, leverde dat geen gevaar op. Dit werd uiteraard anders nadat en zodra de delen (de keerrol en de band) na de inschakeling van de machine (weer) draaiden.
De werknemer wist dat hij bij een storing de transportband moest stilzetten. Dat hij desondanks zijn arm in de richting van de draaiende delen van de transportband heeft bewogen, is naar het oordeel van het hof te wijten aan het feit dat de werknemer dagelijks omgang had met machines als de onderhavige, aan de hoge werkdruk en aan andere, in het arrest weergegeven omstandigheden.

Extra preventieve maatregelen

Daaraan doet niet af dat werknemer als shiftleader tevens belast was met veiligheidstaken, aangezien hij daarnaast een groot aantal uitvoerende taken had, waaronder vooral het bewaken van de voortgang van het productieproces en het verhelpen van (kleine) storingen. Naar het oordeel van het hof had de werkgeefster moeten onderzoeken of afdoende preventieve maatregelen mogelijk waren dan wel of een veiliger werking van de machine mogelijk was, bijvoorbeeld door een noodknop of een automatische beveiliging aan te laten brengen. Aangezien de werkgeefster dat niet heeft gedaan, is zij tekortgeschoten in haar zorgplicht.

Kijk hier voor de rechtszaak