Een rockster in een petrischaaltje (video)

Ben-Ary werkt al meer dan twintig jaar in wetenschappelijke laboratoria en leidt CellCentral, een laboratorium voor bioimaging aan de University of Western Australia. Ook is hij onderzoeker bij SymbioticA, een bijzonder laboratorium aan dezelfde universiteit dat wordt gerund door kunstenaars. Daar maakt hij bio-art.

Zijn passie voor muziek en zijn werk in het verkennen van synthetische ‘hersenen’ hebben nu geresulteerd in cellF: een synthesizer bestuurd door Ben-Ary’s eigen neurale cellen. "Een van mijn jeugddromen was om een rockster te worden. En nu zijn mijn cellen een rockster in een petrischaaltje."

Post-menselijke jamsessie

Voor cellF heeft Ben-Ary huidcellen van zijn eigen onderarm geherprogrammeerd tot stamcellen, die de mogelijkheid hebben om zich te differentiëren in elk gewenst celtype. Voor elke voorstelling werkt hij samen met een lokaal lab om zijn stamcellen te laten differentiëren tot functionele neurale netwerken. Deze neurale netwerken groeien op een chip en bevatten ongeveer 100.000 cellen (een gemiddeld menselijk brein bestaat uit 100 miljard cellen). De chip stuurt de elektrische signalen van de neuronen naar een analoge synthesizer, die ze in muziek omzet. "Tijdens een cellF-performance spelen muzikanten live samen met de synthesizer", zegt Ben-Ary. "De chip krijgt directe feedback van de muzikanten, waardoor de cellen worden gestimuleerd. We creëren dus een soort post-menselijke jamsessie."

Kunst & muziek

In Den Haag mag Ben-Ary zijn eigen genetisch gemodificeerde stamcellen niet gebruiken. Daarom helpt hoogleraar Cancer Drug Target Discovery Danen hem om niet-gemodificeerde neurale stamcellen uit te laten groeien tot een neuraal netwerk op een chip. Zo ontstaat een soort ‘alter ego-muzikant’.
Danen: "Wij ontwikkelen technologie die een impact kan hebben op regeneratieve of gepersonaliseerde medicijnen. Daar zijn interessante ethische en filosofische aspecten aan verbonden. Ik vind het geweldig dat mensen uit andere disciplines, zoals uit de kunsthoek, een breder publiek informeren over de huidige technologie en een blik werpen op een mogelijke toekomst."

Veranderende percepties

"Kunstwerken die gebruik maken van neuronen hebben de potentie om reacties op te roepen met betrekking tot verschuivende percepties rond het begrip van het leven", zegt Ben-Ary. "Door mogelijke scenario’s tot leven te brengen, confronteren neurale kunstwerken de kijker, zowel instinctief als intellectueel. Dit gebeurt door vragen op te roepen rond de verschillende categorieën van leven en dood – menselijk en niet-menselijk."