25 aug. 2009
1 minuut
De relatieve onbekendheid met nanotechnologie kan ons parten spelen op grofweg twee manieren. We kunnen zo verblind raken door de mogelijkheden, dat we de gevaren niet meer zien. Of we kunnen zo verblind raken door de gevaren, dat we de kansen niet benutten. De uitdaging is nanotechnologie veilig en verantwoord toe te passen. TNO onderzoekt hoe.
Nanotechnologie biedt fenomenale mogelijkheden om grondstoffen en producten te verbeteren. Door deeltjes te ontwikkelen met een heel specifieke samenstelling, vorm of lading, kan een vrijwel onbeperkte reeks eigenschappen worden verkregen. Denk aan vuilafstotende of antimicrobiële oppervlakken, aan extreem resistente materialen of aan coatings die juist reageren op veranderende omgevingssituaties. De mogelijkheden zijn legio. Maar er is een keerzijde. Veel nanodeeltjes zijn bijzonder reactief. Met name onoplosbare deeltjes, die niet langs natuurlijke weg worden afgebroken en zich daardoor in organismen en het milieu kunnen ophopen, veroorzaken mogelijk gezondheidsschade. De kans dat consumenten aan grote hoeveelheden ‘vrije’ nanodeeltjes worden blootgesteld, is niet heel groot: de deeltjes zijn immers verwerkt in verf, coatings, crèmes of kunststoffen. Maar medewerkers die betrokken zijn bij de productie of verwerking van nanomaterialen lopen soms wel degelijk blootstellingsrisico’s.
Risicobeoordeling
Vrijwel alle nanomaterialen zijn nog maar kort geleden ontwikkeld zodat conventionele methoden voor risicobeoordeling mogelijk onvoldoende soelaas bieden. Universiteiten, kennisinstellingen en TNO werken daarom samen aan nieuwe, gevalideerde screeningsmodellen waarmee bedrijven snel duidelijkheid kunnen krijgen over milieu- en gezondheidsrisico’s. Die risico’s zijn een afgeleide van de intrinsieke toxiciteit van de deeltjes en de mate van blootstelling. Hoe groot de risico’s zijn, is lastig in te schatten.
Eén loket
Het is de ambitie van TNO om vanuit een één-loketfilosofie de brug te slaan tussen de abstracte, soms nog ‘futuristische’ universitaire nanowetenschap en praktische en duurzame industriële toepassingen. Door onder andere deelname aan NanoNed, een initiatief van acht kennisinstellingen en Philips, en als mede-initatiefnemer van NanoLab NL kan TNO deze rol vervullen en kennis over de ontwikkeling, verbetering, patentering en toepassing van bestaande en nieuwe nanomaterialen bundelen.
Anderen lazen ook
