26 sep. 2016
3 minuten
Deze column is belangrijk voor iedereen die iets op het gebied van techniek heeft bedacht dat net niet inventief genoeg is om de octrooidrempel te halen, of voor wie een analyse uitwijst dat er beter geen octrooi kan worden aangevraagd.
Mocht u met een dergelijke vraag zitten dan is het innovatiespreekuur een uitkomst. Factoren die bij zo’n analyse een rol spelen, zijn bijvoorbeeld dat het gaat om een kleine markt met kleine marges, of dat er veel alternatieven zijn, of dat het gaat om een product met een korte levenscyclus. Ook als reverse engineering onmogelijk is zodat het toch niemand lukt om te kopiëren, kunt u er voor kiezen om niet te octrooieren, mits u er zeker van bent dat u de onderliggende uitvinding geheim kunt houden.
Het bekende lifestyle-merk Fatboy brengt een met lucht vulbare zit/ligzak op de markt onder de naam ‘Lamzac Hangout‘. Het grote verschil met andere zit/ligzakken is dat de Lamzac met een luchtscheppende beweging in één keer vol is en binnen tien seconden leeg. Een ander bedrijf, Massive Air, koopt twee Lamzaccen, bestudeert ze grondig en opent een crowdfundingcampagne om een kopie op de markt te brengen, de Kaisr. Die crowdfunding lukt wel: op het moment van schrijven van dit artikel staat de teller van Indiegogo op 4 miljoen dollar.
Op de Lamzac zit geen octrooi, maar wel een geregistreerd modelrecht. Het is in feite een cilinder met één capitonnering in de lengterichting. De vorm lijkt daardoor op een soort kano, of, zo u wil, een hotdog waarbij u het worstje bent. Fatboy stuurt een brief naar Massive Air met het ‘verzoek’ de modelinbreuk te staken. Volgens Massive Air is de vorm van de Lamzac echter technisch bepaald: als je een ligzak wil die in een handomdraai kan worden gevuld of leeggemaakt en waar je comfortabel en stabiel op kan liggen, kom je automatisch bij deze vorm uit. En als iets technisch bepaald is, kun je alleen een octrooi aanvragen en geen model.
De ‘hotdogvorm’ is echter niet noodzakelijk volgens de rechter: je kan ook prima liggen op een rechthoekig of ovaal luchtbed dat hoger of lager is of een verhoging bij het hoofdeinde heeft, meer capitonneringen heeft of capitonneringen in de breedterichting, en je kan dan nog steeds dezelfde vultechniek gebruiken. Massive Air kon dus prima een concurrerend luchtbed maken zonder het modelrecht te schenden, maar ze koos er voor om klakkeloos te kopiëren.
Er waren al opblaasbare kalmeerplekken voor kinderen met autisme met de zelfde vorm, maar die waren bedoeld om rechtop in te zitten en niet om op te liggen en bovendien betrof het een ander publiek. Dus voor degene op zoek naar een loungebank was de vorm uniek.
Oftewel, Massive Air moet stoppen met haar Kaisr, tenzij ze de vorm grondig aanpast. Fatboy zal er wel een dagtaak aan hebben om alle andere namaak te bestrijden (toets op Ebay maar eens "Lamzac" in), maar in ieder geval heeft ze nu een uitspraak om mee te zwaaien.
Moraal van dit verhaal: als een octrooi niet haalbaar is, maak dan de vorm bijzonder en deponeer de vorm als model. U bent en blijft dan in de ogen van het publiek ‘the original’. Een andere mogelijkheid is een vormmerk, zoals het limonadestazakje van Capri-Sun dat in Nederland werd vernietigd (hoger beroep loopt nog), maar in België in een uitstekend gemotiveerd vonnis in stand werd gelaten.
september 2016
mr. Jan Smolders
http://twitter.com/Jan_Smolders
http://nl.linkedin.com/in/jansmolders
http://www.dohmenadvocaten.nl/
Lees-verder-tips:
29 mei 2016: Vormmerk registreren bij afloop octrooi: goed idee.
23 oktober 2015: Kopiërende concurrenten. Wie een installatie of apparaat op de markt brengt dat niet is beschermd door een octrooi kan erop rekenen dat vroeg of laat een ander met iets soortgelijks komt en tegen een lagere prijs.
Anderen lazen ook
