Is er een volledige afscherming nodig bij een testopstelling waarbij een kneuzing of snee het ergste letsel is dat kan optreden?
Vraag:
Wij bouwen met regelmaat kleine testopstellingen die aan derden geleverd worden. Deze opstellingen worden vaak door onderzoekers gebruikt om processen of technieken te testen. In deze opstellingen zitten vaak bewegende delen waar men zich aan kan bezeren. Is, wanneer een kneuzing of kleine snee het ergste letsel is, een volledige afscherming nodig bij zo’n testopstelling?
Antwoord:
Testopstellingen om processen of technieken te testen die gebruikt worden in Nederland vallen sowieso onder de sociale Arbeidsmiddelenrichtlijn, die ook strenge eisen stelt aan letsel dat zou kunnen ontstaan door bewegende delen.
De Arbeidsmiddelenrichtlijn, in Nederland opgenomen in hoofdstuk 7 van het Arbobesluit, zegt in Bijlage I artikel 2.8:
Wanneer bij bewegende delen van een arbeidsmiddel het risico bestaat van mechanisch contact waardoor zich ongelukken zouden kunnen voordoen, moeten zij zijn uitgerust met schermen of inrichtingen waarmee de toegang tot de gevaarlijke zones wordt verhinderd of de bewegingen van gevaarlijke delen worden stilgezet voordat de gevaarlijke zones worden bereikt.
De Machinerichtlijn, in Nederland opgenomen in het Warenwetbesluit Machines, zegt over bewegende delen in Bijlage I artikel 1.3.7
De bewegende delen van de machine moeten zodanig zijn ontworpen en gebouwd dat wat betreft risico voor aanraking waardoor zich ongelukken zouden kunnen voordoen, wordt voorkomen of, wanneer risico’s blijven bestaan, voorzien zijn van afschermingen of beveiligingsinrichtingen.
Eigenlijk worden door beide richtlijnen dezelfde eisen gesteld ten aanzien van beschermende maatregelen ter voorkoming van ongevallen met bewegende delen.
De volgende machines zijn uitgezonderd van de Machinerichtlijn volgens Artikel 1, lid 2:
h) machines die specifiek zijn ontworpen en gebouwd voor onderzoeksdoeleinden voor tijdelijk gebruik in laboratoria;
De gids voor de Machinerichtlijn zegt hierover het volgende:
§ 60 Machines voor onderzoeksdoeleinden
De in artikel 1, lid 2, onder h) beschreven uitzondering is ingevoerd omdat het niet redelijk werd geacht om specifiek met het oog op bepaalde onderzoeksprojecten ontworpen en gebouwde laboratoriumapparatuur te onderwerpen aan de machinerichtlijn. De uitsluiting geldt bijgevolg niet voor permanent in laboratoria geïnstalleerde machines die voor algemene onderzoeksdoeleinden kunnen worden gebruikt of voor machines die in laboratoria zijn geïnstalleerd voor andere dan onderzoeksdoeleinden, zoals proefnemingen.
De uitsluiting is alleen van toepassing op machines die zijn ontworpen en gebouwd voor tijdelijk onderzoeksgebruik, dat wil zeggen, machines die niet meer worden gebruikt wanneer de onderzoeksprojecten waarvoor zij zijn ontworpen en gebouwd, afgerond zijn.
Helaas blijkt uit bovenstaande uitleg duidelijk dat de testopstellingen van de vragensteller niet onder deze uitzondering vallen en dus volledig dienen te voldoen aan de genoemde eisen uit de Machinerichtlijn. Dus het bedrijf van de vragensteller (fabrikant) dient de bewegende delen te voorzien van afschermingen of beveiligingsinrichtingen.
Daarnaast dient een aan werknemers ter beschikking gestelde machine ook altijd te voldoen aan de Arbeidsmiddelenrichtlijn. Een werkgever zal altijd beschermende maatregelen ter voorkoming van ongevallen met bewegende delen moeten nemen.
Bovenstaand antwoord is afkomstig van Fusacon BV.