De Nijmeegse taalwetenschappers Mark Dingemanse, Francisco Torreira en Nick Enfield, van het Max Planck Instituut en de Radboud Universiteit, hebben een Ig Nobelprijs ontvangen voor hun onderzoek naar misverstanden in communicatie en hun ontdekking dat ‘huh?’ een universeel woord is dat overal ter wereld ongeveer hetzelfde klinkt. De prestigieuze Ig Nobelprijs wordt elk jaar uitgereikt voor onderzoek dat je eerst aan het lachen maakt, en dan aan het denken zet.
Dingemanse: "Leuk om hier een Ig Nobel voor te krijgen. Voor ons was het eigenlijk bijvangst in een wereldwijd onderzoek naar hoe mensen misverstanden voorkomen en oplossen." Het winnende artikel werd eind 2013 in het open access-tijdschrift Plos One gepubliceerd en behoort met bijna 200 000 lezers tot de meest gelezen wetenschappelijke artikelen van dat jaar.
Reparatiesysteem
Juist deze maand is er een grote vervolgstudie gepubliceerd door een internationaal team onder leiding van Dingemanse en Enfield. Daaruit blijkt onder meer dat mensen gemiddeld eens per anderhalve minuut om opheldering vragen, niet alleen met ‘huh?’ maar ook met specifiekere vragen en suggesties. Ondanks grote verschillen in talen en culturen lijkt dit ‘reparatiesysteem’ overal hetzelfde te werken.
Het Ig Nobel-winnende woordje ‘huh?’ is dus één radertje in een grotere machine. Maar wel een belangrijk radertje: zonder dit soort woorden zou er geen manier zijn om snel aan te geven dat we iets niet goed verstaan hebben en zouden onze gesprekken constant ontsporen door misverstanden.
De Ig Nobelprijswinnaars werden op donderdag 17 september gehuldigd aan Harvard University. Lees hier meer over de originele publicatie "Is ‘Huh?’ a universal word? Conversational infrastructure and the convergent evolution of linguistic items."
Vierde Ig Nobelprijs voor Radboud-onderzoekers
Eerder wonnen ook andere Radboud-onderzoekers al een Ig Nobelprijs.
- In 2012 won Tulio Guadalupe – verbonden aan het Donders Instituut en het Max Planck Instituut – hem samen met collega’s uit Rotterdam. Zij lieten zien dat mensen de Eiffeltoren kleiner schatten als ze naar links leunen.
- En in 2011 kreeg hersenonderzoeker Nathalie Sebanz er één voor onderzoek naar de vraag of ‘zien gapen doet gapen’ ook opgaat bij de kolenbranderschildpad.
- In 2000 liet Andre Geim,de eerste Ig Nobelprijswinnaar die later (in 2010) ook de echte Nobelprijs won, een kikker zweven in een sterk magneetveld. Dit effect wordt momenteel gebruikt in serieus onderzoek naar het effect van zwaartekracht op de groei van kristallen en de vorming van moleculen.