‘Nog verschrikkelijk veel te innoveren binnen solarindustrie’

“De solarindustrie is jong en springlevend. Qua creativiteit is de sector aan het exploderen. Er valt nog zo verschrikkelijk veel te innoveren. Als we de ontwikkeling van zonne-energie met die van de auto vergelijken, bevinden we ons pas in het stadium van de zwarte T-Ford”, zegt Oscar Goddijn, vicepresident DSM Advanced Surfaces. Dit bedrijfsonderdeel van DSM ontwikkelt innovatieve materialen en folies die de energieopbrengst van zonnecellen aanzienlijk verhogen en de productiekosten omlaag brengen. Onlangs trad DSM toe tot het onderzoeksconsortium Solliance voor de ontwikkeling van dunne-filmzonnecellen.

"Zelfs een grote speler als DSM kan de snelle ontwikkelingen in de zonne-energie niet bijbenen door alles zelf te doen", benadrukt Goddijn. "Daarom maken we via Solliance effectief gebruik van de veelheid aan kennis en expertise bij andere bedrijven, start-ups, universiteiten en andere kennisorganisaties. Om zo ook onze eigen ambitie te verwezenlijken, namelijk dat energie tegen zo laag mogelijke kosten zo duurzaam mogelijk wordt geproduceerd. Een initiatief als Solliance is belangrijk om de kennis die we in Nederland hebben naar de markt te brengen en de positie die ons land heeft op solargebied samen met anderen partijen te versterken."

‘Groene’ groei

DSM ontpopt zich als lichtend voorbeeld van ‘groene’ groei. De multinational is vandaag de dag nauwelijks nog een chemiebedrijf te noemen. De productie van bulkplastics is voor het overgrote deel buiten de deur gezet. Wat ooit de Dutch States Mines heette, is voortaan een Life Sciences & Materials Sciences-bedrijf dat vitaminen, enzymen en sterke vezels maakt en zich op bio- en fijnchemie richt. De chemie zal steeds nauwer toegroeien naar de agro-industrie en in toenemende mate biologische grondstoffen gaan gebruiken.

Slimme combinaties

De loopbaan van Goddijn bevestigt deze ontwikkeling. De van origine moleculair bioloog is inmiddels twaalf jaar werkzaam bij DSM als aanjager van duurzame innovatie na functies bij agro-onderneming Syngenta en het Leidense biotechbedrijf MoGen. "Voor DSM was de stap naar de inzet van de meest duurzame energiebron op aarde – de zon –  dan ook niet ver", legt Goddijn uit. "Het is ons streven energie tegen zo laag mogelijke kosten zo duurzaam mogelijk op te wekken. Materialen spelen daar een belangrijke rol in. Niet enkel de kwaliteit van individuele materialen, maar juist slimme combinaties van materialen kunnen flinke bijdragen leveren aan het winnen van duurzame energie. Daar zit de kennis van DSM. Vroeger produceerden we ingrediënten en halffabrikaten, nu zijn dat volledig uitontwikkelde producten die uit meerdere componenten bestaan."

Technologie

Een van de producten uit de innovatiekeuken van DSM is de anti-reflecterende glascoating KhepriCoat. De gepatenteerde coatingtechnologie legt een dun laagje (dikte circa 100 … 150 nanometer) op de afdekplaat van zonnepanelen. De keiharde coating zorgt ervoor dat het binnenvallende zonlicht niet gebroken wordt en er geen reflectie ontstaat. Daardoor is de lichtopbrengst en dus de productie van elektronen optimaal. "Een elegante manier om zonnepanelen effectiever te maken", zo beschrijft Goddijn de coatingtechnologie. "Voor ons een reden om naar nog meer manieren te zoeken om licht dat wordt omgezet in elektriciteit, te beïnvloeden."

Gevangen

De zoektocht leidde met de aankoop van SolarExcel vorig jaar naar de verdere ontwikkeling van de door deze start-up gepatenteerde ‘light trapping’-technologie. Door deze nieuwe technologie wordt schuin invallend zonlicht nog beter op de zonnecel geprojecteerd. Minuscule driedimensionale structuren in de vorm van rechtopstaande kubushoekpuntjes – ‘corner cubes’ – buigen het licht om naar de zonnecel en houden het licht tegen dat terugkomt. Het resultaat is dat licht in het zonnepaneel gevangen blijft en volledig wordt omgezet in elektrische energie. De technologie verhoogt het rendement van de zonnecel, terwijl slechts een dunne laag nodig is.

Zonnecellen bestaan uit tal van lagen. Hoe talrijker en dikker de lagen, des te hoger de productiekosten van de cel. De ‘light trapping’-folie, die op een zonnepaneel wordt geplakt, verhoogt de energieopbrengst van de cel (6 tot 12 procent afhankelijk van het type zonnecel) en verlaagt dus de productieprijs.

Nieuw businessmodel

Goddijn spreekt echter van verschillende uitdagingen. "Het draait niet alleen om de toegepaste technologie, maar ook om het gebruik van de juiste materialen en de juiste structuren. Daarnaast is erg belangrijk dat je de folie op de juiste manier aanbrengt op het zonnepaneel." DSM is de ‘light trapping’-folie op dit moment uitgebreid aan het testen. Eind 2014 verwacht Goddijn een eerste versie op de markt te brengen. De vooruitstrevende folietechnologie brengt een nieuw businessmodel met zich mee. DSM wil het product gratis gaan aanbieden aan exploitanten van grote zonneparken (meer dan 20 duizend panelen), later wellicht aan kleinere installaties. In ruil hiervoor wil het bedrijf delen in de hogere energiewinst.

Samenbrengen

De belangstelling is groot, aldus Goddijn. "Toen een journalist van een plaatselijke krant over onze plannen schreef, stond de telefoon een week lang roodgloeiend. De interesse in dit soort nieuwe technologie is groot, mits ze energie goedkoper maakt of minstens even duur als de stroom uit het stopcontact. Maar het is evident dat deze toepassingen er zullen komen, ook zonder subsidie. Ik voorzie dat de ‘light trapping’-technologie veel gebruikt gaat worden. Dankzij onze deelname aan Solliance kunnen we ontwikkelde en reeds geteste toepassingen evalueren. Ook participeren we in het onderzoek naar nieuwe typen zonnepanelen. Door de efficiency van zonnepanelen te vergroten en productiekosten te verlagen, willen we de marktpenetratie van zonne-energie versnellen. We brengen het beste van kennisinstellingen en industrie samen om nieuwe producten te creëren met recordopbrengsten."

Solliance verzorgt een inhoudelijk programma op het Solar Event van 7 tot en met 9 oktober 2014 in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch. Dit business-to-business evenement voor de solarsector vindt plaats tijdens de vakbeurs Energie 2014, van 7 tot en met 9 oktober 2014 in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch.