Hoeveel chipfabrieken krijgt Europa?

Nog geen maand nadat Bosch aankondigde een chipfabriek te willen gaan bouwen in Dresden, laat Intel weten interesse te hebben in de bouw van twee chipfabrieken op ons continent. De Europese Commissie kan in zijn handjes knijpen: nadat chips hier dankzij de Coronapandemie schaars waren geworden, liet dit instituut in februari weten te willen aansturen op een geavanceerde halfgeleiderfabriek in Europa om niet meer afhankelijk te zijn van de VS en Azië.

Ooit was Europa een knooppunt van halfgeleiderfabrieken, maar het heeft de productie de afgelopen 20 jaar drastisch teruggeschroefd, waarbij ontwerpers van auto-chips, waaronder NXP Semiconductors en Infineon Technologies, er de voorkeur aan gaven om een groot deel van de productie uit te besteden aan giganten als TSMC en andere gieterijen. Toen autofabrikanten eind 2020 bestellingen wilden verhogen, hadden ze moeite om capaciteit veilig te stellen, nadat de vraag al was toegewezen aan andere industrieën, zoals smartphones.


Lees ook:

Commissie wil chipfabriek in EU om afhankelijkheid van Azië te verkleinen


 

De EU schetste vorig jaar al het doel om ten minste een vijfde van ‘s werelds chips en microprocessors naar waarde te produceren, zonder details te geven over hoe dit zou worden bereikt. "Zonder een autonome Europese capaciteit op het gebied van micro-elektronica, zal er geen Europese digitale soevereiniteit zijn", zei Eurocommissaris Thierry Breton in een toespraak, eraan toevoegend dat Europa momenteel goed is voor minder dan 10% van de wereldwijde productie van processoren en andere micro-elektronica.

Ook topman Peter Wennink van ASML lijkt chipfabricage ‘op eigen bodem’ nu toe te juichen, zo bleek eind mei, toen Breton de chipmachinebouwer in Veldhoven bezocht. Woordvoerder Monique Mols tegen De Ingenieur: "Vanuit het niets zo’n fabriek laten bouwen door partijen die dit niet eerder hebben gedaan, is vragen om moeilijkheden. Maar als hierbij gevestigde partijen worden betrokken die weten hoe het moet en ervaring hebben, dan steunt hij [Wennink] dat volledig."


Lees ook:

Bosch opent ‘chipfabriek van de toekomst’ in Dresden


Hoogleraar elektrotechniek Bram Nauta van de Universiteit Twente waarschuwt in hetzelfde artikel dat het onwenselijk is als grote bestaande chipfabrikanten hier een dependance van hun fabriek neerzetten. "Want dan zal de Europese fabriek eigendom zijn van een Aziatisch bedrijf, inclusief alle kennis en technologie."

14nm-chips in China

Intussen zit ook China niet stil. Dit land is volgens Total Telecom volgend jaar klaar voor de massaproductie van 14nm-chips. Wen Xiaojun, adjunct-directeur van diverse Chinese elektronica-instituten: "Bij de ontwikkeling van 14nm-chips hebben we al veel technische problemen overwonnen: belangrijke apparatuur zoals een etsmachine en dunnefilmafzetting zijn gerealiseerd ‘from scratch’; back-end verpakkings- en integratietechnologie zijn ontwikkeld; honderden belangrijke materialen, zoals polijstmiddelen, hebben de toets voor grote productielijnen doorstaan.

"De productielijnen van 14nm tot 12nm-chips zijn van cruciaal belang voor de halfgeleiderindustrie. 14nm-technologie of hoger kan voldoen aan 70% van de behoeften in de huidige productieprocessen voor halfgeleiders. De mid-range 5G-chips gebruiken bijvoorbeeld de 12nm technologie. Daarom kan 14nm-technologie in principe voldoen aan de behoeften van het productieproces dat vereist is voor desktop-CPU’s."

Terwijl de 28nm-chiptechnologie al als volwassen wordt beschouwd in de wereldwijde halfgeleiderindustrie, zijn de 10nm of hoger hypermodern. Bovendien kunnen slechts een paar spelers, zoals Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), Samsung en Intel, 10nm of hoger produceren.

Volgens statistieken was de hele halfgeleidermarkt in de eerste helft van 2019 ongeveer 200 miljard dollar waard, waarvan 65% van de chips 14nm-technologie gebruikte. Aan de andere kant gebruikt slechts 10% van de chips 7nm-technologie, terwijl 25% van de chips 10nm- en 12nm-chips gebruikt. Dit betekent dat 14nm het meest wordt gebruikt. Verder heeft het een groot potentieel in kunstmatige intelligentie-chips, high-end processors en auto’s. Verschillende toepassingen, waaronder high-end consumentenelektronica, high-speed computing, low-order eindversterker en basisband, AI en auto’s, gebruiken tegenwoordig 14nm-chips.

Of toch de VS?

Intel zoekt in elk geval alvast een locatie van 1000 hectare, waar tot acht productiefaciliteiten moeten komen. Het bedrijf wil dat de locatie een ontwikkelde infrastructuur heeft, evenals toegang tot talent. Er is al gekeken naar locaties in Nederland, België, Frankrijk en Duitsland. Aan het einde van het jaar wordt een definitieve keuze gemaakt – waarbij het ook kan zijn dat het bedrijf helemaal niet voor Europa kiest, maar voor de Verenigde Staten. Dat hangt onder meer af van de financiering: Intel wil dat Europa 10 miljard euro bijdraagt. "We kunnen de fabrieken overigens ook spreiden over verschillende locaties in Europa", aldus topman Greg Slater tegen de Financial Times. Dan heeft het project voor meerdere gebieden positieve economische neveneffecten. "Als deze fabrieken er komen, wordt er er dramatisch meer geld uitgegeven bij Europese leveranciers."