“Je doet het veilig, of je doet het niet”

De negende editie van deze jaarlijkse bijeenkomst over veiligheid in machineland vond traditiegetrouw plaats in het Evoluon in Eindhoven. Bekijk hier de foto’s. De organisatie hoopt ook voor de tiende editie terecht te kunnen in de prachtige betonnen vliegende schotel, maar gezien de plannen om opnieuw een museum in te richten in het oude Philipsgebouw, is het maar de vraag of dat lukt. 

Anyway, veilig of niet. De man die de toon voor de dag zette door deze boodschap zeer duidelijk voor het voetlicht te brengen, was iemand van buiten de branche, namelijk advocaat in Bouwrecht Pim Herber. Hij vertelde over een gebouw waar de dakbedekking af was gewaaid en de rechtszaak die volgde omtrent de aansprakelijkheid.

In de bouw is het zo dat je een waarschuwingsplicht hebt als je opdrachtgever iets wil wat bouwtechnisch niet verstandig is. Maar je hebt ook de plicht om ‘s opdrachtgevers wensen te verwezenlijken. En dat kan strijdig zijn. Bijvoorbeeld als de opdrachtgever iets onveiligs wil, zoals in het geval van het dak.

De opdrachtgever was hier de aannemer die het gebouw realiseerde in opdracht van een projectontwikkelaar. Deze aannemer had dakspecialist X ingehuurd voor de bedekking van het platte dak. Toen deze op het werk kwam, zag hij dat de betonconstructie waarop de dakbedekking moest worden verlijmd niet netjes genoeg uit de bekisting was gekomen om een degelijke lijmconstructie te kunnen garanderen. Hij waarschuwde zijn opdrachtgever, maar die dacht dat het allemaal wel mee zou vallen en zei dat X het dak er maar gewoon op moest lijmen, zoals afgesproken. "Okee", dacht X, "ik heb gewaarschuwd, dus als het mis gaat treft mij geen blaam", en hij plakte het dak op het ondeugdelijke beton.

Calimero

Bij de eerste de beste lichte storm waaide het dak eraf. Gelukkig liep er niemand onder, maar de financiële schade was aanzienlijk: anderhalve ton. "Hmmm", dacht de verzekeraar, "eens kijken of ik dit op iemand kan verhalen", en hij daagde de dakdekker voor de rechter. X maakte zich daarover geen zorgen, want hij had immers gewaarschuwd en dus zijn plicht gedaan. Maar daar dacht de rechter heel anders over. Die vond dat je als specialist, ook al ben je onderaannemer, altijd verantwoordelijk bent voor je eigen werk. En als de opdrachtgever iets wil wat onveilig is, dan moet je maar weigeren.

"Ja maar zij zijn groot en ik ben klein", piepte de dakdekker, "en als ik niet doe wat ze willen, dan heb ik geen werk!" Toen werd de rechter pas echt boos. "Dus als dat dak op het hoofd van een werknemer was gewaaid, dan had jij diens weduwe rustig uitgelegd dat je dat al lang had zien aankomen? Je bouwt niet alleen voor je opdrachtgever, je zet een gebouw in de maatschappij! En dat maakt jou verantwoordelijk voor alle mensen die het gebouw gebruiken of er in de buurt komen. Dus: je bouwt veilig, of je bouwt maar niet!"

En dat geldt natuurlijk ook voor machines.