Nederlandse natuurkundige Tony Donné gaat Europees fusieonderzoek leiden

Kernfusie-expert prof.dr. Tony Donné wordt vanaf 2 juni 2014 de eerste programmamanager van Eurofusion, het nieuwe consortium van Europese onderzoeksinstellingen op het gebied van kernfusie. Met kernfusie willen wetenschappers uit tientallen laboratoria en universiteiten de processen in het hart van de zon op aarde nabootsen als schone, duurzame energiebron.

Donné is op dit moment hoofd fusiefysica van het FOM-instituut Differ. Bij Eurofusion zal hij uitvoering geven aan de Europese Fusion Roadmap, die moet leiden tot commerciële energie uit kernfusie.

Europese onderzoeksinstituten op het gebied van kernfusie zijn wereldwijd vooraanstaand, met experts op alle gebieden die nodig zijn om in een reactor energie te winnen uit het samensmelten van waterstofisotopen tot helium. Deze instituten, waaronder Differ in Nieuwegein, werken binnen Eurofusion samen aan de ontwikkeling van duurzame energie uit kernfusie.

Grote onderzoeksvragen

Tony Donné: "Differ’s onderzoekers draaien internationaal uitstekend mee, ondermeer door hun focus op de grote onderzoeksvragen: hoe reageert de reactorwand op de intense stroom van energie en deeltjes uit de fusiereactie? En hoe kunnen we instabiliteiten in de fuserende massa beheersen om zo de reactie efficiënt te laten verlopen? Op beide onderwerpen werkt het instituut nauw samen met diverse Nederlandse en internationale universiteiten en kennisinstellingen. Ik ben ervan overtuigd dat Differ er daardoor uitstekend voor staat om te excelleren in dit internationale onderzoeksveld."

Europese samenwerking

Als programmamanager van het Eurofusion-consortium wil Tony Donné ervoor zorgen dat Europese wetenschappers optimaal bijdragen aan het succes van kernfusie. "Europese fusie-experimenten horen al tot de meest geavanceerde ter wereld", licht Donné toe. "En in Zuid-Europa bouwt een wereldwijd samenwerkingsverband nu de modernste fusiereactor Iter, die als eerste experiment tien maal méér fusievermogen moet produceren dan de reactor zelf verbruikt. Via Eurofusion delen we kennis en zorgen we dat onderzoeksgeld optimaal gebruikt wordt. Bijvoorbeeld door gezamenlijke programma’s te financieren of te zorgen dat onderzoekers toegang krijgen tot elkaars onderzoeksfaciliteiten."

Eurofusion beheert de fusiereactor Jet vlakbij Oxford, de huidige wereldrecordhouder wat betreft fusievermogen, en nog steeds de grootste operationele reactor ter wereld. Donné: "Dit samenwerkingsproject geeft Europese onderzoekers toegang tot een faciliteit van wereldklasse, waarin ze zich voor kunnen bereiden op het onderzoek met Iter. Het is de enige faciliteit ter wereld waarin kan worden gewerkt met het deuterium-tritium mengsel dat de basis zal zijn voor het bedrijf van Iter. In 2017 is er een uitgebreide meetcampagne met deuterium-tritium voorzien om wetenschappers voor te bereiden op Iter."

Trots

Differ’s directeur prof.dr.ir. Richard van de Sanden spreekt vol lof over Tony Donné: "Het opzetten van de nieuwe Eurofusion-samenwerking met zijn tientallen deelnemers is een enorme uitdaging, en ik denk dat we als FOM trots kunnen zijn dat een Nederlander is gekozen om dit consortium op te zetten. Als hoofd van ons fusieprogramma smeedde Tony sterke banden met de grote fusiecentra in Europa en focuste hij ons onderzoek op de grote uitdagingen in het fusieonderzoek. Hij is in staat uiteenlopende partijen samen te brengen in een coherent programma. Die kwaliteiten zullen hem uitstekend van pas komen bij het leiden van Eurofusion."

Prof.dr. Tony Donné (1956) is momenteel hoofd van het fusieprogramma binnen het Dutch Institute for Fundamental Energy Research Differ, en is hoogleraar Diagnostiek van Fusieplasma’s aan de Technische Universiteit Eindhoven. Hij heeft meer dan 20 jaar ervaring in de ontwikkeling van meetinstrumenten voor de geavanceerde fusiereactor Iter, en gaf leiding aan verschillende Europese en ITER-fusiecommissies. In 2009 werd Donné hoofd van de afdeling fusiefysica van Rijnhuizen (vanaf 2012 FOM-instituut Differ). Tot voor kort was hij ook hoofd van het Nederlands-Russische Centre-of-Excellence voor fusiefysica van Differ, en de Russische onderzoeksinstituten Ioffe, Kurchatov, Institute for Applied Physics en Triniti.