‘Letterbak’ spaart proefdieren (video)

Onderzoekers van het onderzoeksinstituut Mira van de Universiteit Twente hebben een systeem ontwikkeld waarmee je mogelijk het gebruik van proefdieren in de wetenschap drastisch kunt terugdringen. Het systeem dat in een proefdier geplaatst wordt, bevat een serie kleine ‘compartimenten’. Doordat je in elk compartiment één specifieke conditie kunt onderzoeken, kan het systeem het aantal proefdieren nodig voor een onderzoek sterk terugdringen. Het eerste onderzoek waarin de wetenschappers de werking van het systeem hebben gedemonstreerd, verschijnt vandaag in het wetenschappelijke vakblad Integrative Biology. Het UT-spin-off bedrijf Screvo brengt het systeem op de markt.

In de wetenschap worden nog steeds veel proefdieren gebruikt; onder meer om nieuwe medicijnen te testen en om te bepalen of bepaalde biologische of chemische stoffen veilig voor de mens zijn. Onderzoekers van het onderzoeksinstituut Mira van de Universiteit Twente hebben nu een systeem ontwikkeld, gemaakt van een biomateriaal, dat het mogelijk maakt het gebruik van proefdieren sterk terug te dringen.

Het gaat om een systeem dat lijkt op een ouderwetse letterbak, maar dan vele malen kleiner. Het bevat allemaal kleine compartimenten (in de ordegrootte van kubieke millimeters), die voor elke specifieke toepassing in het juiste formaat gemaakt kan worden. In elk bakje kun je één specifieke conditie testen (bijvoorbeeld een specifieke concentratie van een nieuw te ontwikkelen medicijn). Als alle bakjes gevuld zijn, breng je het complete systeem aan onder de huid van een proefdier. Doordat je per bakje één conditie test – in plaats van één conditie per dier – maakt dit systeem het in potentie mogelijk het gebruik van proefdieren sterk terug te dringen.

1000 compartimenten

Het systeem dat in het onderzoek is getest, werd ingebracht bij een muis en bevatte negen compartimenten. De onderzoekers gaan nu kijken of het systeem ook geschikt is voor grotere proefdieren. Hoe groter het proefdier, hoe groter het aantal compartimenten dat er in past, is het idee. Zo moet het systeem voor een konijn bijvoorbeeld ongeveer 500 compartimenten kunnen bevatten. En dat voor een geit ongeveer 1000 compartimenten.

Het systeem kan in principe worden vervaardigd van verschillende materialen en in verschillende formaten. Dit stelt onderzoekers in staat om het materiaal aan te passen aan het specifieke onderzoek dat ze uitvoeren. Het UT-spin-off bedrijf Screvo brengt het systeem op de markt.

Onderzoek

Het onderzoek werd uitgevoerd door Gustavo Higuera, Joost van Dalum, Ling Wu, Liliana Moreira-Teixeira, Jeroen Leijten, Marcel Karperien, Clemens van Blitterswijk en Lorenzo Moroni van de vakgroep Tissue Regeneration van het onderzoeksinstituut MIRA van de Universiteit Twente. De onderzoekers werkten samen met Jeanine Hendriks, Roka Schotel, Mirella van den Doel en Jens Riesle van de het bedrijf CellCoTec.

Onderstaande animatie demonstreert de werking van het systeem