Tekst: Walter Wijnhoven
Beeld: Spark design & innovation

"Integrale ontwikkeling, rekening houdend met alle stakeholders met hun eigen complexiteit en doelen. Vervolgens met elkaar de juiste keuzes maken zodat er een product uitkomt. Dat is altijd een mix van investeringen, kostprijs, technologie, functionaliteit en doorlooptijd. Je kunt eindeloos door blijven gaan, maar op een gegeven moment moet het gerealiseerd worden. Het is al succesvol als een product op de markt komt, de meeste producten halen dat absoluut niet. En om daarna ook nog commercieel succesvol te zijn is een volgende fase."

  

LEA

Spark zit vooraan bij de ontwikkeling van innovatieve projecten, zoals op het gebied van robotisering. "Onze zorgrobot LEA (Lean Empowering Assistant) is voortgekomen uit het Europese project ‘Silver’, waarbij oplossingen gezocht worden om oudere mensen zelfstandig langer thuis te laten wonen en te laten bewegen", vertelt Barnhoorn. "Voor de ontwikkeling van LEA werken wij in opdracht van initiatiefnemer Robot Care Systems (RCS) aan de zorg van de toekomst. Als onderdeel van dit uitdagende project hielpen we de TU Delft en RCS om de inzet van robottechnologie voor ouderenzorg te definiëren en te vertalen naar wat dit betekent voor de doelgroepen. LEA is een nieuw archetype. Net als bij een auto moeten alle onderdelen naadloos aansluiten, alle aspecten van industrieel ontwerp komen bij elkaar." Er zijn meerdere prototypes geproduceerd, waarmee gedurende vijf maanden gebruikerstesten zijn uitgevoerd in Finland, Zweden, Denemarken, Nederland en Engeland. Barnhoorn: "Het gaat erom dat in verschillende culturen/landen de eindgebruikers ermee overweg kunnen. Technisch kan heel veel. Maar kun je het voor de juiste prijs maken, en willen de mensen het accepteren en gebruiken? Dat zijn de uiteindelijke succesfactoren voor de propositie."

Robert Barnhorn (links): "Technisch kan heel veel. Maar kun je het voor de juiste prijs maken, en willen de mensen het accepteren en gebruiken?" Rechts Maarten Wilming, mede-oprichter en -directeur bij Spark design & innovation 

Game-changer

LEA is geen rollator maar een compleet nieuw product en in dat opzicht een game-changer, waar alles integraal samenkomt. "Met een gewone rollator gebeuren veel ongelukken", weet Barnhoorn. "Bij LEA zijn de wielen aangedreven, je kunt instellen wat de maximale afstand is tot de persoon die er achter gaat lopen. Vanwege de slimme besturing voelen gebruikers zich veilig en durven ze ook weer te lopen. En LEA is sterk genoeg, zware mensen moeten er op kunnen zitten en als je valt en je hele gewicht aan een kant hangt, moet LEA dat kunnen houden. Dat zijn uitdagende eisen." LEA zit boordevol technische snufjes. Vier accu’s, twee motoren, overal camera’s en sensoren. De zorgrobot weet zelfs waar hij is, het is bijna een zelfrijdende auto. "Het bijzondere is dat je dat er niet aan afziet, dat is integrale productontwikkeling. In de wereld van robotisering wordt technologie al veel meer standaard. Maar het gaat erom hoe dat aansluit bij de gebruiker."

Dansen met LEA

Opvallend aan LEA is de tablet die er op zit. Daarmee kunnen mensen bijvoorbeeld in contact blijven met hun familie en vrienden, door foto’s door te sturen of te videobellen. Ze kunnen er ook oefeningen op doen, zelfs dansoefeningen. De gebruiker kan verschillende muziekstijlen kiezen: van wals tot salsa en van polka tot rock & roll. De dansen zijn gemaakt in samenwerking met de Nederlandse Federatie van Rolstoel- en Rollatordansen. Zo kunnen gebruikers op een speelse manier in beweging komen en blijven. Beweegoefeningen kunnen zowel worden ingezet voor revalidatie als voor het verbeteren van de conditie en spierkracht van de gebruiker. LEA beschikt verder over herinneringsfuncties voor bijvoorbeeld medicatie en voeding. Samen met LEA een puzzel maken, de krant lezen, geheugentraining, samen zingen: het is allemaal mogelijk, met speciale apps. Als mobiele persoonlijke assistent helpt LEA bij het opstaan uit bed en stoel. Zowel tijdens het lopen als tijdens het uitvoeren van oefeningen zal LEA obstakels detecteren en de gebruiker waarschuwen indien een betere houding aangenomen kan worden. De maximale loopsnelheid kan per gebruiker worden ingesteld. De certificering is inmiddels geregeld en de zorgrobot is in productie genomen. Verschillende zorginstellingen hebben al interesse getoond.

LEA zit boordevol technische snufjes. Barnhorn: "Het bijzondere is dat je dat er niet aan afziet, dat is integrale productontwikkeling. 

   

Kennis

"Gezondheidszorg is een van onze speerpunten", zegt Barnhoorn. "We zitten in allerlei netwerken en houden lezingen, zo groeit dat en ontstaat er een ‘spark’. Zo groeien we met elkaar mee en kunnen we snel en flexibel schakelen. We hebben een breed team dat voor een groot aantal klanten aan zeer gevarieerde projecten werkt. Dat vereist niet alleen kennis en kunde, maar levert ook heel veel kennis en kunde op! Zo profiteren al onze klanten van de inzichten en ervaringen die wij continu opdoen. Maar het belangrijkste besef is toch altijd dat er veel specialistische extra kennis nodig is, en we daarom voortdurend samenwerking zoeken met partners en experts met specifieke kennis. Of het nu gaat om toeleveranciers, producenten, ontwikkelaars, experts, universiteiten, adviseurs of investeerders: ons netwerk is van grote waarde, want goede bedrijven kennen goede bedrijven. De basiskennis hebben we in huis, anders kun je ook niet goed communiceren. Een grote valkuil is om jezelf daarin te overschatten."

  

SAM

Technisch kan er dus veel, maar kun je iets maken voor de juiste prijs en met de juiste uitstraling? Dat waren ook de uitdagingen bij het (her)ontwikkelen van de allround beveiligingsrobot SAM: Secure, Autonomous, Mobile. Als beveiliger van de toekomst kan SAM autonoom observeren, detecteren en reageren zoals een menselijke beveiliger. SAM passeert obstakels, neem de lift, en opent automatische deuren. Naast de vele standaard sensoren is er ook ruimte voor klantspecifieke uitbreidingen. Barnhoorn: "RCS vroeg ons om het bestaande ontwerp te analyseren en de kostprijs te verlagen. Uit onze analyse bleek dat met een andere constructie veel bespaard kon worden op assemblagekosten. We bedachten een krachtige constructie in de kern van het product en bouwden de intelligentie van de robot (elektronische componenten) om deze kern heen. We hebben de assemblagetijd niet alleen met meer dan een factor 10 teruggebracht, het betekent ook aanzienlijk lagere productiekosten én een positief effect op downtime tijdens onderhoud. Zo wordt een product ineens wel interessant voor de markt."

Allround beveiligingsrobot SAM: Secure, Autonomous, Mobile kan SAM autonoom observeren, detecteren en reageren. SAM passeert obstakels, neem de lift, en opent automatische deuren. 

   

‘Nightrider’

Het nieuwe uiterlijk heeft SAM een duidelijker looprichting gegeven. Voorheen leek hij achterwaarts te bewegen, met nieuwe grafische effecten is dit probleem verholpen. SAM heeft nu een licht vooroverhellende behuizing, als een dienaar die naar je toe komt rijden. Dankzij zijn grafiek van snelle strepen, pijlen, en oranje accenten, past hij perfect bij de beveiligingswereld. Barnhoorn: "SAM communiceert via de verlichting aan de voor- en achterkant: een vriendelijk groen licht als de kust veilig is, en gevaarlijk knipperend rood als er iets aan de hand is. Zo kan hij mensen geruststellen of waarschuwen. SAM kan praten en een audio- en videoverbinding opzetten met een meldkamer. Het doet een beetje denken aan KITT, de populaire auto uit de tv-serie Nightrider." SAM is inmiddels in productie genomen en er zijn al diverse exemplaren besteld.

SAM won vorig jaar een European Product Design Award. Ook werd een GIO 2017 (Goed Industrieel Ontwerp) in de wacht gesleept. 

Robottijdperk

"Robotisering is een uitdagend en enorm breed vakgebied", zegt Barnhoon. "We leven in een ongelooflijk spannend tijdperk. Vooruitgang in sensortechnologie, batterijduur en draadloze communicatie wordt tegenwoordig elegant gecombineerd met mechanisch vernuft, slimmere software en intuïtieve interfaces. We zien steeds meer succesvolle bedrijven komen waar geautomatiseerde producten centraal staan; of het nu om speelgoed, huishoudelijke artikelen of producten ter verhoging van de openbare veiligheid gaat." Sprekend over ‘robots’, bedoelt Barnhoorn niet per se mensachtige robots zoals populair in bijvoorbeeld Japan. "Wanneer we over ‘robots’ spreken, dan bedoelen we slimme machines die complexe taken uitvoeren om nieuwe mogelijkheden te creëren. Steeds meer van ons werk zal een bepaalde vorm van robotica bevatten. We constateren een stijging in producten met steeds intelligentere aansturingen en een mate van autonoom gedraag, die een variatie aan input van sensoren en beschikbare cloud-data gebruiken om op intuïtieve wijze te communiceren. Deze trend zal een revolutie in verschillende industrieën ontketenen. Wij integreren sensoren, elektronica, slimme software en mechatronica steeds vaker in onze ontwerpen. Samen met onze gespecialiseerde partners en leveranciers creëren we verbazingwekkende oplossingen en richten we ons op het echte doel: de toegevoegde waarde voor de gebruiker, de technologie is daarbij ondersteunend."

www.sparkdesign.nl