Opnieuw aanscherping Europese richtlijn gebruik zware metalen in auto’s

Sinds 1 juli 2003 mogen voertuigen geen lood, kwik, cadmium of zeswaardig chroom meer bevatten. Deze zware metalen belasten het milieu te veel. Klinkt helder, maar de praktijk is weerbarstiger. Anno 2016 is nog lang niet alles verdwenen, maar de auto-industrie en de toeleveranciers hebben voor heel veel zaken een alternatief ontwikkeld.

Tegelijkertijd met het Europese besluit over zware metalen in autowrakken is een uitzonderingenlijst openbaar gemaakt. Deze bevat een opsomming waar zware metalen nog wel mogen worden gebruikt, omdat er ten tijde van de publicatie in 2003 nog geen alternatief voorhanden was. Deze lijst wordt continu bijgewerkt en zodra er een alternatief op de markt is, wordt de uitzondering voor het betreffende zware metaal in kwestie geschrapt en mag het niet meer worden toegepast. In 2014 werd bijvoorbeeld vastgesteld dat sommige loodtoepassingen, in het bijzonder veel toepassingen met soldeersel, van de uitzonderingenlijst kunnen verdwijnen omdat er goede alternatieven beschikbaar zijn.

Prestatie

"Het is goed nieuws dat het de auto-industrie steeds opnieuw lukt om het grootste deel van de auto-onderdelen waar nog zware metalen in worden toegepast, opnieuw te ontwerpen zonder deze zware metalen. Een prestatie van formaat, omdat je het metaal dat in die toepassing ooit het beste leek, vervangt door iets anders. Dit terwijl de eisen aan de auto steeds hoger worden", aldus Pieter Kuiper, senior projectleider bij recyclebedrijf ARN.

Voor ARN is het Europese besluit absoluut een welkome zaak. "Wanneer de auto nog schoner is, zijn de restmaterialen ervan ook steeds schoner. Dat is goed voor het milieu en goed in economisch opzicht. Het verwijderen van kleine hoeveelheden vervuiling – in het geval van lood gaat het immers over milligrammen per auto – is in verhouding duurder dan de rest van het recyclingproces", zegt Kuiper. "Voor de autorecyclingindustrie is het fantastisch dat gevaarlijke metalen steeds vaker verdwijnen. Onder andere hierdoor bereiken de materialen die als product in het recyclingproces geproduceerd worden een steeds hogere kwaliteit."

Zevende herziening

"Nu is er de zevende herziening van de uitzonderingslijst sinds de richtlijn van kracht werd. Omdat technologie zich continu ontwikkeld, worden er aan de lopende band nieuwe oplossingen gevonden die zware metalen kunnen vervangen. Wanneer een autofabrikant in samenwerking met zijn toeleverancier(s) een alternatief ontwikkelt, moet dit immers eerst uitgebreid worden getest op haalbaarheid. Daarna vraagt een marktpartij tijdens een openbare consultatie opheffing van de uitzondering aan, onder andere om zijn oplossing te vermarkten. Daar gaat heel wat tijd overheen. En dan heb je nog de levensduur van een auto, van op dit moment zo’n 18 jaar. Het duurt daarom nog een hele tijd voordat alle zware metalen zijn verdwenen", zegt Eugène Moerkerk, bij RAI Vereniging verantwoordelijk voor Duurzaamheid & Techniek. Dat geldt volgens hem ook voor vervangingsonderdelen: "Hiermee wordt voorkomen dat oude voorraden van reserveonderdelen onverkoopbaar worden als een bepaalde uitzondering vervalt."

De geconsolideerde tekst van de Autowrakkenrichtlijn, waarin de zevende wijziging (volgens Richtlijn (EU) 2016/774) is verwerkt, is hier te vinden.