17 feb. 1999
3 minuten
Bij de organisatie in operatiekamers (OK) valt nog veel te winnen. Daarmee zijn ook onnodige medische missers te voorkomen. Onderzoekster Annetje Guédon wist een aantal concrete technologische verbeteringen door te voeren voor de OK. Ze promoveerde op op dit onderwerp aan de TU Delft.
"Het doel van mijn onderzoek was om technologie te ontwikkelen die zorgprofessionals kan helpen in het verbeteren van patiëntveiligheid en het verhogen van efficiëntie in de operatiekamer (OK)", zegt Annetje Guédon.
"In de praktijk worden OK-processen zo goed mogelijk ondersteund door de operatieassistenten. Alle mensen op de OK doen ontzettend hun best, maar als je naar de organisatie kijkt, dan valt er in onze ogen toch nog veel te winnen. Een van de mogelijkheden daarvoor is ondersteuning vanuit de technologie. Maar technologie moet ondersteuning bieden op dezelfde manier als operatieassistenten dat doen, dus niet rigide, maar inspelend op veranderingen."
Concreet
Guédon heeft een aantal onderwerpen in de praktijk aangepakt: OK-apparaten, de levering van chirurgische instrumenten en de OK-planning. Dit heeft ze gedaan in samenwerking met het Reinier de Graaf ziekenhuis in Delft.
"Ten eerste hebben we gekeken naar de apparaten in de OK; dat zijn er al snel een stuk of twintig", zegt Guédon. "Die moeten uiteraard allemaal in orde zijn, getest en gecontroleerd. Nu gaat dat helaas nog vrij ouderwets, met een systeem van stickers. In de praktijk van de OK kun je je voorstellen dat niet altijd alle stickers worden gecheckt".
"Wij hebben daarom samen met het bedrijf DoubleSense een track and trace systeem ontwikkeld dat in één oogopslag de status (en mogelijke defecten) van alle OK-apparaten laat zien en up-to-date houdt. Dit werkt zo goed dat het al een commercieel product is en wordt toegepast in het ziekenhuis."
Scalpels
Ten tweede heeft Guédon gekeken naar het leveringssysteem van chirurgische instrumenten, zoals scalpels. Die moeten allemaal steriel zijn en dat betekent een flinke logistieke opgave voor de operatie- en sterilisatie-afdeling. "Als er nu een probleem is met een instrument, wordt dat vaak ad hoc opgevangen door de operatieassistenten. Die regelen dan nog snel een ander instrument. Maar daar gaat voor hen een hoop tijd in zitten en het kan stress situaties veroorzaken. Dat willen we liever vermijden Wij hebben daarom een logistiek just-in-time systeem opgezet voor de levering van chirurgische instrumenten en ook dat wordt nu met succes in de praktijk toegepast in het Reinier de Graaf ziekenhuis."
Planning
"Het derde onderdeel van mijn onderzoek gaat over de planning van het ziekenhuis voor de bezetting van de OK’s. Voor die planning is het belangrijk te weten hoe ver een operatie is gevorderd en dus hoe lang men nog (ongeveer) bezig zal zijn. Wij hebben gekeken of je aan de hand van de activiteit van chirurgische apparaten, die je met een gewone stroomsensor registreert, kunt afleiden hoe ver een operatie is gevorderd. Je begeeft je daarmee op het onderzoeksterrein van data-analyse."
"De resultaten zijn heel interessant en veelbelovend. Maar we zijn nog niet zo ver dat dit concept al toepasbaar is in de praktijk."
Dora
Dit derde onderzoeksdeel is een van de onderwerpen die in het overkoepelende en multidisciplinaire project Dora (Digital Operating Room Assistant) nog nader worden uitgewerkt. "In het Reinier de Graaf ziekenhuis is voor het Dora-project inmiddels een realistische operatiekamer beschikbaar waar dit soort data kan worden gemeten. Dat is een hele grote stap in de goede richting. Cruciaal is dat we mensen van alle disciplines, technisch en medisch, bij het onderzoek blijven betrekken."
Anderen lazen ook
