Trendseminar 3D-printen: alles kan worden gemaakt (video)

Dat 3D-printen de wereld zoals wij die nu kennen zeer waarschijnlijk gaat veranderen, bleek wel tijdens het tweede trendseminar bij Inholland Haarlem. Rudy Snippe, lector Strategic Development in Creative Business bij Inholland en Herman van Bolhuis, oprichter van 3DMakermagic (3DMM) benadrukken dat er een andere manier van denken nodig is. Maar dat er dan een ‘andere wereld’ met veel nieuwe mogelijkheden op ons staat te wachten. Dit roept bij de studenten uiteraard wel vragen op over de dark side van technologie.

Van Bolhuis begint zijn presentatie met de vraag wie er thuis een 3D-printer heeft. Na een duidelijke stilte stelt hij de studenten de vraag wie er dan ervaring heeft met een 3D-printer. Slechts vier handen gaan omhoog, waarvan maar één student zelf iets ontworpen heeft. Wat is driedimensionaal printen en waarom is dit de toekomst? "We hebben nu de mogelijkheid om een product te maken waar eerst nog niets was." zegt de lector. Er worden afbeeldingen getoond van protheses, meubels en auto-onderdelen die vandaag de dag al geprint worden. In de toekomst,denkt hij,  kunnen we ook voedsel, organen en misschien zelfs mensen printen.  

Denken over iets wat niet bestaat

"Producten zoals wij ze kennen zullen er in de toekomst niet meer zijn." Snippe legt uit dat dit proces een nieuwe manier van denken vraagt van iedereen. "De huidige manier van denken is dat we producten maken en die verkopen. Maar wat gaan we doen als we geen producten meer kunnen verkopen?" Hij illustreert dit met een voorbeeld over schoenen kopen. "Je kiest een paar dat in de winkel staat en je denkt er verder niet over na. Over een aantal jaar moet je er wel over nadenken want je moet ze zelf ontwerpen. Bedrijven moeten dus vooral investeren in kennis en kennisnetwerken als hun producten gekopieerd kunnen worden. Kennis is niet te kopiëren."

Snippe is in samenwerking met een aantal bedrijven en studenten een onderzoek gestart naar dit idee van ‘kennisnetwerken’. "We gaan het onderzoeken, al weten we nog niet hoe we dat moeten doen." Met de nieuwe manier van denken moet je dus eigenlijk nadenken over iets wat niet bestaat, zo redeneert hij.

Veranderende economie

Van Bolhuis helpt met 3DMM bedrijven en onderwijsinstellingen op weg met het 3D-printen en alle ontwikkelingen op dit vlak. Tijdens de presentatie laat hij de studenten met een foto van een USB-stick zien dat het ‘anders denken’ in de vorm van visualisaties langzaam bij iedereen verandert. Op de stick kunnen muziek, documenten en boeken staan, maar in de toekomst ook je eigen huis, auto en andere spullen. "In de toekomst heb je alleen maar een 3D-printer nodig om aan deze spullen te komen", belooft Van Bolhuis. "Dan verandert onze economie pas echt. Bedrijven gaan zich dan realiseren dat het toegang hebben tot een digital design van een product meer economische waarde heeft dan het product zelf"

Snippe vraagt zich hardop af wat er dan gebeurt met ‘merken’. "Als ik een muis van Microsoft kopieer, het een andere kleur geef en uitprint. Is het dan nog Microsoft? Of is het dan mijn eigen merk?"

In de nieuwe economie gaan wij dus van producten naar designs, van passieve consumenten naar creatieve designers en van producten naar toegang tot designs en kennis. De oprichter van 3DMM is stellig: "Denk niet in beperkingen. Alles kan gemaakt worden. Een product kopiëren, het naar eigen smaak veranderen en printen. Het is de snelste productiemethode aller tijden."

De toekomst?

Deze visie op de toekomst roept uiteraard vragen op bij de studenten. Hoe zit het dan met auteursrecht? Het antwoord van Van Bolhuis is vrij duidelijk: "Ik denk dat het iets is van de industriële revolutie. Als technologie het mogelijk maakt om een product te kopiëren, dan gebeurt het ook. Dat is gebleken uit het verleden en is niet tegen te houden. Ook Snippe vindt het niet meer van deze tijd. "In Azië wordt het als een compliment gezien als iemand jouw idee wil kopiëren".

Dan stelt een student de onvermijdelijke vraag: "Als we alles kunnen kopiëren en printen, komt er een moment dat we onszelf kunnen kopiëren. Hoe zou dat er uit komen te zien?" Snippe geeft aan dat nog niemand daar echt antwoord op heeft. "Dat is een filosofisch thema. Als wij onszelf kunnen kopiëren, ben jij dat dan nog wel echt? Het zou aannemelijk zijn dat je dan zelf eerst dood moet gaan, maar ook dit weten we niet." Van Bolhuis voegt daar aan toe dat één ding wel zeker is. "Onze gezondheid en levensduur zal dankzij technologie alleen maar verbeteren. Maar hoe ver gaan wij daar in mee? Dit blijft een ethisch vraagstuk over de dark side of technology."

Esmeralda van Heijningen (Hogeschool Inholland)