Elektronische neus herkent darmziekten

Een elektronische neus (of eNose) is in staat om op basis van de geur van ontlasting gezonde kinderen te onderscheiden van kinderen met de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Dat laten onderzoekers van VUmc als eersten zien. De bevindingen leiden er mogelijk toe dat endoscopisch onderzoek —belastend voor de patiënt en duur — in de toekomst niet altijd meer nodig is.

De laatste jaren krijgen meer kinderen last van chronische darmziekten. Het diagnosticeren van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa – ziektes van het spijsverteringskanaal – gebeurt momenteel met endoscopie. Dit is een inwendig onderzoek met een lange dunne slang met daarop een lampje en een camera. Bij kinderen gebeurt dit onder narcose.

De geur van ontlasting

Onderzoekers van het VUmc hebben met een zogeheten ‘eNose’ getest of die de genoemde ziektes zou kunnen herkennen aan de geur van ontlasting. Dat blijkt het geval te zijn. De onderzoekers vergeleken de geurprofielen van de samples van 55 kinderen die de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa hadden met 47 poepmonsters van gezonde kinderen. Dit deden ze zowel bij het stellen van de diagnose als na enkele weken behandeling.

 De resultaten zijn opvallend: op basis van de geur van de ontlasting kan de elektronische neus kinderen met één van de aandoeningen betrouwbaar van gezonde kinderen onderscheiden;  zowel wanneer de ziekte actief is als wanneer de ontsteking tot rust is gekomen (‘remissie’). Bovendien blijken de twee darmaandoeningen een eigen, karakteristiek geurprofiel te hebben zodat zij ook van elkaar onderscheiden kunnen worden.

Minder belastende endoscopieën

Endoscopisch onderzoek is duur en belastend voor de patiënt. De nieuwe bevindingen van de VUmc-onderzoekers leiden er mogelijk toe dat in de toekomst minder van dit soort onderzoeken nodig zijn. Onderzoekers Tim de Meij (kinderarts en maag-darm-leverarts bij VUmc) en Nanne de Boer, MDL-arts, zien nog andere mogelijkheden: "De veranderingen in geurprofiel tussen actieve en rustige ziekte maakt deze snuffeltechniek ook een veelbelovende kandidaat voor het thuismonitoren van chronische darmziekten. Patiënten kunnen dan met een eigen eNose thuis zelf meten of er sprake is van actieve ziekte".

Darmbacteriën

De geur van ontlasting wordt grotendeels geproduceerd door darmbacteriën. De onderzoekers bekijken momenteel welke bacteriën verantwoordelijk zijn voor de gevonden geurverschillen. De Meij: "Hiermee krijgen we hopelijk een beter beeld van de onderliggende oorzaak van deze aandoeningen. Ook biedt het ons mogelijk aanknopingspunten voor nieuwe behandelstrategieën".