Rekenen met je lichaam

Rekenen kun je niet alleen met je hoofd maar ook met je lichaam leren. Dat laat Florian Krause zien met zijn promotieonderzoek naar de manier waarop ons brein getallen en getalgrootte verwerkt. Baanbrekend resultaat: beweging en zintuiglijke waarneming helpen bij het leren begrijpen van getallen. Krause promoveert op 10 oktober aan de Radboud Universiteit.

Bij het leren rekenen helpt het om te zien dat twee knikkers minder ruimte innemen dan twintig. Of om te voelen dat een zak met tien appels meer weegt dan een zak met één appel erin. Tijdens zijn promotieonderzoek aan het Donders Institute van de Radboud Universiteit bekeek Krause welke hersengebieden grootte representeren en hoe zij samenwerken. Daaruit concludeerde hij dat de grootte van een getal verbonden is met lichamelijk waargenomen groottes..

Lichamelijk waargenomen groottes

Zo liet hij volwassen proefpersonen in een afbeelding met achttien getallen steeds het grootst afgebeelde getal zoeken. Soms was dat getal ook qua betekenis het grootste, maar soms ook niet. Het vinden van het grootst afgebeelde getal ging sneller wanneer dat ook qua betekenis het grootste was. "Sensorische informatie over groot en klein hangt dus samen met het begrip van getallen", aldus Krause. "Het combineren van die kennis maakt onze getalverwerking effectiever."

Meer fruit, harder drukken

Ook bij jonge kinderen is er al zintuiglijk begrip van grootte in de hersenen. Krause liet hen in een computerspel een platform, met daarop veel of weinig fruit, omhoog bewegen door met de hand op een knop te drukken. Hoewel de hoeveelheid kracht geen rol speelde in het omhooggaan van het platform – het simpelweg drukken op de knop was voldoende – duwden de kinderen harder als er veel fruit op het platform lag en minder hard als er weinig fruit op lag.

Toepassingen in onderwijs

Krause denkt dat zijn resultaten in het wiskundeonderwijs kunnen worden toegepast. "Als getalgrootte en andere lichaamsgerelateerde informatie over grootte inderdaad samen gerepresenteerd worden in het brein, moeten we deze link tijdens onderwijs proberen te versterken. Bijvoorbeeld door een rekenstok te gebruiken, waardoor je het verschil tussen een meter en tien centimeter voelt wanneer je hem met twee handen vasthoudt. Of door hulpmiddelen te ontwikkelen waarmee je een hoeveelheid licht ziet of een hoeveelheid geluid hoort die correleert met de getalgrootte in een som."