4 feb. 2012
2 minuten
Het Rijk gaat in de periode 2012-2016 veel minder uitgeven aan wetenschappelijk onderzoek. Opgeteld besteden de ministeries daaraan in 2016 nog 4,4 miljard euro, een daling van 400 miljoen ten opzichte van 2012 en van 700 miljoen ten opzichte van 2010. De daling komt door het aflopen van onderzoeksprogramma’s en door bezuinigingen op instituten voor toegepast onderzoek.
Het totale bedrag voor onderzoek aan universiteiten stijgt licht: naar verwachting gaat de eerste geldstroom van ruim 2,3 miljard dit jaar naar ruim 2,4 miljard in 2016. Ook als percentage van het Bruto Binnenlands Product dalen de overheidsuitgaven voor onderzoek, tot naar schatting 0,69% (in 2016). Dat blijkt uit cijfers die het Rathenau Instituut publiceerde.
De daling blijkt nog groter dan berekend was na eenzelfde inventarisatie uit 2011. Die inventarisatie was gebaseerd op cijfers van de ministeries waarin de gevolgen van het Regeerakkoord nog niet volledig waren opgenomen. Inmiddels zijn deze maatregelen wel verwerkt. Ook al wordt een deel van de teruggang gecompenseerd door belastingvoordelen voor bedrijven die in innovatie investeren, toch is de totale daling sterker dan eerder verwacht.
Grote dalers
Bij het ministerie van EL&I gaat in 2016 50 miljoen minder naar landbouwkundig onderzoek (van € 219 naar 168 miljoen), ten koste van onderzoeksprojecten bij de DLO-instituten. Ook het overige budget van EL&I daalt, van 698 (2012) naar 402 miljoen (2016). Dit komt deels door bezuinigingen op instituten zoals TNO (35 miljoen), ECN (30 miljoen) en NLR, het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (11 miljoen). Daarbij stoppen de FES-gelden en innovatieprogramma’s. De overheid streeft ernaar deze bezuinigingen te laten opvangen door bedrijven. Om hen te stimuleren, is een extra belastingvoordeel in het leven geroepen met een omvang van 500 miljoen vanaf 2014.
Het onderzoeksbudget van het ministerie van Infrastructuur en Milieu daalt van 138 miljoen in 2010 naar 58 miljoen in 2016. Dat komt doordat er geld wordt overgeheveld naar het ministerie van EL&I, maar ook doordat er gekort wordt op projecten op het gebied van verkeer en waterstaat en van milieu en er projecten aflopen zoals op het gebied van water. Ook bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap daalt het budget vanaf 2010. Deels doordat TNO onder het ministerie van EL&I komt te vallen, maar ook hier door het aflopen van FES-projecten (ongeveer € 100 miljoen), de tijdelijke regeling ‘kenniswerkers’ en een korting op talentprogramma‘s bij NWO met ongeveer € 40 miljoen. Het ministerie van VWS halveert de bijdrage aan ZonMw, een belangrijke financier van de universitaire medische centra.
Voorpublicatie TOF-overzicht
De publicatie van deze cijfers loopt vooruit op het overzicht Totale Onderzoek Financiering, dat het Rathenau Instituut jaarlijks uitbrengt. De publicatie is vervroegd omdat de overheid voor grote financiële keuzes staat.
Het jaarlijkse TOF-overzicht geeft zicht op de uitgaven voor onderzoek van de Rijksoverheid. Het bundelt de cijfers over de R&D-uitgaven van de verschillende ministeries voor het begrotingsjaar 2012 en de komende jaren. Het Rathenau Instituut zal die gegevens aanvullen met een terugblik op de jaren 1999-2009, die dit jaar worden herberekend om aan te sluiten bij de rekenmethodes van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het totaaloverzicht van die herberekende cijfers en van de cijfers voor de komende jaren verschijnt over enkele maanden.
Anderen lazen ook
