Langste supergeleidende kabel ter wereld

De langste supergeleidende energiekabel ter wereld is in het Duitse Essen officieel in gebruik genomen in het elektriciteitsnet. De kabel, die ongeveer een kilometer lang is, verbindt nu twee middenspanningsstations in het centrum van de stad met elkaar. Daarmee starten RWE, Nexans en KIT nu een praktijktest voor toekomstige energievoorziening van binnensteden. De bijzonder efficiënte en ruimtebesparende technologie transporteert in vergelijking met nu gangbare kabels vijf maal zoveel stroom per kabeldiameter, en dat vrijwel verliesvrij.

Bij de festiviteiten rond de ingebruikname van de kabel – onder de projectnaam AmpaCity – waren veel prominente gasten aanwezig. Naast Hannelore Kraft, minister-president van Nordrhein-Westfalen, waren bijvoorbeeld ook Nobelprijswinnaar Johannes Georg Bednorz, medeontdekker van hogetemperatuur-supergeleiding, en talrijke vertegenwoordigers uit de politiek, het zakenleven en de wetenschap naar Essen gekomen. Het Karlsruher Institut für Technologie (KIT) draagt als projectpartner bij aan het wetenschappelijke onderzoek- en ontwikkelingswerk en heeft de technische en economische haalbaarheid van supergeleidende stadsnetten onderzocht in een uitgebreide studie.

"Onderzoek moet een bijdrage leveren aan maatschappelijke vragen en behoeften", benadrukt Holger Hanselka, president van het KIT. "Het project AmpaCity is een goed voorbeeld van een waardevolle bijdrage samenwerking tussen toepassingsgeoriënteerd fundamenteel onderzoek en innovatieve industriële partners kan leveren aan actuele uitdagingen".

"Ik ben heel enthousiast", bekende Johannes Georg Bednorz al in een vroeg stadium AmpaCity. „Wat ergens in de jaren ’80 begon als een droom, wordt nu werkelijkheid. Een supergeleidende kabel in de praktijk gebruikt."

Die driefasige concentrisch opgebouwde 10 000-volt kabel van AmpaCity is geschikt voor 40 megawatt. Ondanks de koelmantel lukt het met de supergeleidende kabel met dezelfde diameter als een koperkabel vijf maal zoveel stroom te transporteren – en dat met geringere verliezen. Door de eigenschappen van het supergeleidende materiaal, een speciale keramiek, en de koeling tot -200 ºC wordt de kabel een ideale elektrische geleider. In Essen vervangt de 10 000-volt supergeleidende kabel een traditionele 110 000-volt leiding.

Supergeleidende kabels bieden een goede mogelijkheid om het gebruik van hoogspanningskabels in stedelijke netten te reduceren en de netstructuur te vereenvoudigen. Het transport van hoge vermogens is weliswaar ook mogelijk met de goedkopere koper-middelspanningskabels, maarde ohmse verliezen zijn daarbij veel groter.