De Europese satelliet Sentinel-5P met in het hart het Nederlandse ruimte-instrument Tropomi is klaar om te worden gelanceerd. Vanuit de ruimte gaat Tropomi wereldwijd de luchtkwaliteit en verspreiding van broeikasgassen in de gaten houden.
Eind september brengt een Russische raket van het type Rockot de satelliet vanuit het Siberische Plesetsk in een baan rond de aarde.
Satellieten inzetten om de veiligheid en de gezondheid van onze planeet te monitoren, dat is het doel van het Europese megaproject Copernicus. In opdracht van de Europese Commissie bracht de Europese ruimtevaartorganisatie ESA al vijf Sentinel-satellieten in de ruimte, die elk met eigen elektronische ogen naar de aarde kijken.
Sentinel-5P heeft als taak om de aardatmosfeer in kaart brengen, overal ter wereld en met ongekende precisie. "Dat is hard nodig", vindt Pepijn Veefkind van het KNMI, dat samen met het ruimteonderzoeksinstituut SRON de wetenschappelijke leiding heeft over het project. "Met eerdere satellietmetingen hebben we kunnen aantonen hoe het is gesteld met de luchtkwaliteit boven verstedelijkte gebieden in de wereld, zoals West-Europa en het Oosten van China. De rode vlekken op de kaarten die we daarvan maken spreken boekdelen. De precieze waarnemingen van Tropomi geven handvatten om dit probleem aan te pakken."
Tropomi animatie from Tropomi on Vimeo.
Klimaatprobleem
Tropomi gaat ook in kaart brengen hoe broeikasgassen zich verspreiden door de aardse atmosfeer. Veefkind: "Een gas als methaan, bijvoorbeeld, komt minder voor in de atmosfeer dan koolstofdioxide, maar heeft een veel sterkere broeikaswerking. Tropomi gaat laten zien waar het vandaan komt en waar het naartoe gaat."
Cruciaal voor Tropomi is een aantal technologische vondsten die door ruimtevaartbedrijf Airbus in Leiden zijn verwerkt in het totaalconcept. Sytze Kampen van Airbus: "Onze partners SRON en TNO kwamen bijvoorbeeld met het idee van zogenoemde verzonken tralies. Dat is een slimme vinding waardoor het instrument veertig keer kleiner kon worden. En dat is pure winst in ruimtevaart."
Luchtkwaliteit boven Nederland en het Verenigd Koninkrijk zoals in beeld gebracht door het OMI instrument op de NASA-satelliet EOS AURA. (beeld: KNMI)
Tropomi is een samenwerking tussen Airbus Defence and Space Netherlands, KNMI, SRON en TNO , in opdracht van het NSO en ESA. Airbus Defence and Space Netherlands is hoofdaannemer voor de ontwikkeling van het instrument. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON. TROPOMI wordt gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. De Nederlandse overheid investeerde zo’n 80 miljoen euro in de ontwikkeling van het ruimtevaartproject.