17 feb. 1999
2 minuten
Bas van de Meerakker, molecuulfysicus aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ontvangt een subsidie van 1,5 miljoen van de European Research Council (ERC). Daarmee gaat hij, nog preciezer dan hij tot nog toe al deed, botsingen tussen moleculen controleren en onderzoeken.
Met de ERC Starting Grant wil Van de Meerakker nieuwe apparatuur ontwikkelen om botsende moleculen beter te kunnen begrijpen. ‘We snappen botsingen tussen moleculen eigenlijk nog helemaal niet. En dat terwijl die juist een belangrijke rol spelen in veel processen in onze atmosfeer, de interstellaire ruimte, maar ook gewoon op aarde,in verbrandingsprocessen. Onderzoek naar de wisselwerking tussen moleculen helpt bij het ontwikkelen van nieuwe modellen en theorieën over processen die in de gasfase plaatsvinden.’
Molecuulvertrager
Van de Meerakker doet al jaren onderzoek naar botsingen tussen moleculen, eerst aan het Fritz-Haber-Institut in Berlijn en sinds 2011 in Nijmegen. Met een molecuulvertrager lukt het hem om controle uit te oefenen over de bewegingen van moleculen. De ERC Starting Grant gaat hij onder meer gebruiken om de huidige vertrager te verbouwen. ‘Nu laten we telkens twee stralen moleculen botsen en kijken we naar de effecten daarvan op individuele moleculen. Maar we hebben daarbij tot nog toe maar één van de twee stralen onder controle. Door het experiment aan te passen, kunnen we in de toekomst beide stralen volledig controleren.’
Uitdagingen
‘De uitdaging daarbij is om genoeg moleculen over te houden die daadwerkelijk kunnen botsen’, aldus Van de Meerakker. ‘Door de vele manipulaties raken er een hoop moleculen ‘kwijt’ en gaat de kans op een botsing drastisch naar beneden. We hebben imagingtechnieken nodig om dat handjevol moleculen dan nog goed te kunnen bestuderen. Binnen dit project werken we eraan om de moleculen vóór de botsing perfect te prepareren, zodat we hun beweeglijkheid onder controle krijgen. Bovendien hebben we de beste imagingtechnieken in huis om ook ná de botsing de eigenschappen van de moleculen te analyseren.’
Theorie, techniek en visualisatie
De expertise die nodig is voor het uitgebreide project komt uit drie verschillende vakgroepen van het Institute for Molecules and Materials (IMM) van de Radboud Universiteit. De theoretische, kwantummechanische basis zit in de groep van Gerrit Groenenboom, hoogleraar Theoretische chemie.
De imagingtechniek waarmee Van de Meerakker de moleculen na de botsing analyseert, is ontwikkeld door David Parker, hoogleraar Experimentele natuurkunde op de afdeling Molecular and laser physics. De expertise in het werken met de molecuulvertrager zit in Van de Meerakkers eigen groep: Cold and controlled collisions.
Bas van de Meerakker is molecuulfysicus binnen het Institute for Molecules and Materials (IMM) van de Radboud Universiteit. In 2010 ontving hij een Vidi-subsidie van NWO, waarmee hij het onderzoek naar molecuulbotsingen in Nijmegen uitbreidde.
Anderen lazen ook
