Wat zijn ingrijpende veranderingen aan machines en bij wie ligt de aansprakelijkheid?

Ruim twintig jaar na de definitieve invoering van de CE-markering voor machines blijkt dat er nog steeds veel onduidelijkheid bestaat over wat ingrijpende of substantiële wijzigingen aan machines zijn en wie daarna aansprakelijk is. Henk de Witte van de Inspectie SZW legt het nog eens uit in onderstaand artikel.

Machinefabrikanten zijn sinds de invoering van de CE-markering in 1995, waarmee ze zich conformeren aan Europese regelgeving, aansprakelijk voor de veiligheid van hun producten. Als hun afnemers zelf ingrijpende veranderingen aanbrengen aan deze machines of aan het plc-besturingssysteem, is de kans groot dat zij vanaf dan worden gezien als fabrikant. De wettelijke aansprakelijkheid gaat dan over op hen.

Aansprakelijkheid

Henk de Witte specialist Markttoezicht van het Expertisecentrum Inspectie SZW legt uit hoe dat zit: "Tot 1989 waren veiligheidseisen en wettelijke normen waaraan machines moesten voldoen in elk Europees land verschillend. In 1995 is de CE-markering, die fabrikanten zelf aanbrengen als zij vinden dat hun product conform de Europese regels is, definitief ingevoerd. Vaak dwingende nationale normen en wetten zijn toen buiten werking gesteld. Die belemmeren immers het vrije verkeer van personen, diensten, kapitaal en goederen binnen de Europese Unie. Nu kan de fabrikant zich niet meer beroepen op nationale wetten en normen en is hij altijd aansprakelijk voor de veilige werking van zijn machine, zolang de afnemer na levering daaraan geen ingrijpende wijzigingen doorvoert. Dat geldt volgens de productaansprakelijkheidsrichtlijn zelfs als de fabrikant geen schuld treft als er iets gebeurt. Bijvoorbeeld een ongeval. De regels zijn niet al te vast omschreven om innovatie niet in de weg te zitten."

Wijzigingen

Voorbeelden van ingrijpende wijzigingen kunnen volgens De Witte mechanische aanpassingen zijn die invloed hebben op het vermogen en de snelheid, en dus de werking van de machine. Onderdelen kunnen losschieten, het materiaal kan verzwakken, wat allemaal gevolgen heeft voor de machineveiligheid. "Misschien nog crucialer zijn ingrijpende aanpassingen aan het elektronische pc- of plc-besturingssysteem", aldus De Witte. "Wie wijzigingen wil doorvoeren moet allereerst bij zichzelf te rade gaan en vervolgens de oorspronkelijke fabrikant vragen of de gewenste aanpassing consequenties kan hebben voor het veilig werken met de machine. Dat voorkomt veel discussies en problemen. Wanneer flink aan een machine is geklust en bijvoorbeeld de sterkte van het frame of aandrijflijnen zijn aangepast, kunnen wij constateren dat het apparaat niet meer voldoet aan Arbobesluit artikel 7.2(: een werkgever moet CE-gemarkeerde – dus veilige – machines ter beschikking stellen aan zijn werknemers).
Indien er door vooroverleg tussen gebruiker en fabrikant een verklaring van de fabrikant is – die overigens niet verplicht is die te geven – waarin staat dat er geen sprake is van een ingrijpende wijziging en dat de CE-markering gehandhaafd blijft, is dat prima. Is dat niet het geval en de Inspectie-SZW kan niet constateren dat de oorspronkelijke fabrikant zijn CE-markering na een ingrijpende wijziging gestand doet, dan is de gebruiker die de wijzigingen heeft laten uitvoeren de nieuwe fabrikant. Die moet dan zelf zorgen dat de machine voldoet aan de Europese productveiligheidsrichtlijnen en dient ook zelf de CE-markering op het product zetten."

Lees verder op: http://www.nvdo.nl/nieuws/aansprakelijkheid-voor-de-veiligheid-van-machines-3214/

Lees ook de flyer LET OP bij aan passen van machines