Nieuwe subsidies voor dichten van kloof op gebied van toponderzoek in Europa

De EU kondigt nieuwe subsidies aan waarmee de tussen de lidstaten bestaande kloof op het gebied van toponderzoek moet worden gedicht en het concurrentievermogen en de groei in heel Europa moeten worden versterkt. Het nieuwe Teaming-instrument, in het kader waarvan deze subsidies worden toegekend, zal de onderzoeksprestaties helpen verbeteren en zorgen voor een toename van de investeringen in landen die minder goed scoren op het gebied van toponderzoek. Met gebruikmaking van middelen uit Horizon 2020 zijn 31 projecten in deze landen geselecteerd, waarvoor nu operationele plannen moeten worden uitgewerkt voor het opzetten van nieuwe kenniscentra door samenwerking met vermaarde instituten uit heel Europa.

EU-commissaris voor Onderzoek, Wetenschap en Innovatie, Carlos Moedas, zegt hierover het volgende: "Wat wij kortom willen bereiken, is dat de Horizon 2020-middelen aan een zo breed mogelijk scala aan Europese universiteiten en onderzoeksinstellingen ten goede komen. Wij zijn vastbesloten ervoor te zorgen dat geen deel van Europa aan zijn lot wordt overgelaten waar het onderzoek en innovatie betreft. Teaming helpt om dit te bereiken, en wel door het opzetten van partnerschappen tussen topinstituten enerzijds en instituten met het grootste potentieel anderzijds. Horizon 2020 beloont uitmuntendheid en, nog belangrijker, het streven naar uitmuntendheid."

De eerste voor financiering geselecteerde Teaming-projecten zullen worden uitgevoerd onder leiding van onderzoeksinstellingen of -agentschappen alsmede nationale of regionale autoriteiten. In fase 1 zullen de projecten elk maximaal € 500 000 ontvangen (€ 14,5 miljoen in totaal) om operationele plannen voor het opzetten van nieuwe kenniscentra uit te werken of de kwaliteit van bestaande kenniscentra te verbeteren.

Partnerschappen

Bij de projecten die worden gefinancierd gaat het om partnerschappen in heel Europa. Zo wil bijvoorbeeld een Sloveens instituut samen met het Karolinska-instituut uit Zweden een kenniscentrum op het gebied van medische innovatie opzetten. Een ander voorbeeld is het partnerschap van een Bulgaars instituut met de Max-Planck-Gesellschaft uit Duitsland voor het opzetten van een kenniscentrum voor duurzame biogebaseerde technologieën.

Achtergrond

Teaming (teamvorming) speelt een belangrijke rol bij de inspanningen van de EU om Europa’s potentieel voor onderzoek en innovatie te ontsluiten. De lidstaten die voor teaming in aanmerking komen, zijn alle lidstaten die na 2004 tot de EU zijn toegetreden plus Portugal en Luxemburg, alsmede acht met Horizon 2020 geassocieerde niet-EU-landen. Teaming zal hen helpen nieuwe samenwerkingsverbanden op te zetten, nieuwe wetenschappelijke netwerken op te bouwen en op nieuwe marktmogelijkheden in te spelen.

Alle projecten worden door onafhankelijke deskundigen geselecteerd aan de hand van de gebruikelijke Horizon 2020-procedures. De selectie telt twee fasen. In fase 1 wordt financiering verstrekt voor het opstellen van een bedrijfsplan voor het toekomstige centrum. In fase 2 kunnen vervolgens aan de hand van een vergelijkende beoordeling maximaal tien projecten worden geselecteerd waaraan verdere steun voor de opbouw van het centrum wordt toegekend. Voor de in fase 1 geselecteerde projecten (van de 169 ingediende projecten zijn er 31 geselecteerd) is € 14,5 miljoen aan financiering uitgetrokken en voor fase 2 is momenteel circa € 87 miljoen voorzien. Dankzij synergieën tussen Teaming en het cohesiebeleid kunnen ook projecten in fase 2 gebruikmaken van beschikbare middelen uit het structuurfonds voor de ondersteuning van de opbouw van kenniscentra en voor de financiering van infrastructuur en grote apparatuur waarvoor geen subsidies in het kader van Teaming worden verstrekt.

In het kader van Horizon 2020, het EU-programma voor de financiering van onderzoek, zal voor maximaal € 800 miljoen aan financiering beschikbaar zijn voor maatregelen om de deelname van lidstaten met een achterstand op het gebied van onderzoek te verbreden. Bij die maatregelen moet onder meer worden gedacht aan teaming, twinning (institutionele netwerkvorming ter ondersteuning van onder meer uitwisseling van medewerkers en advies en ondersteuning door deskundigen) of speciale onderscheidingen zoals de nieuwe EOR-leerstoelen.