‘Miljardenverlies samenleving bij inperking internationale studenten’

Een rem op het aantal internationale studenten aan de vijf brede Randstaduniversiteiten zal leiden tot een sterk negatief effect op de Nederlandse economie. Het bruto binnenlands product (bbp) zal zo’n 4 tot 5 miljard euro dalen. Ook de regio’s, het bedrijfsleven en de samenleving als geheel zullen de stevige, negatieve economische effecten gaan voelen. Dat stelt Seo Economisch Onderzoek.

Het onderzoek werd recentelijk uitgevoerd in opdracht van de universiteiten van Leiden, Utrecht, Rotterdam, en Amsterdam.

De Randstad, goed voor de helft van het Nederlandse bbp, wordt volgens Seo het hardst getroffen: 82% van het verlies komt hier terecht. Sectoren die het hardst worden geraakt zijn de zakelijke dienstverlening (39%), financiële instellingen (20%) en de publieke sector (10%).

Volgens het onderzoek dragen afgestudeerden bij aan het verminderen van personeelstekorten in sectoren met een hoge vraag naar hoogopgeleiden, waaronder in de zakelijke dienstverlening, financiële sector en de publieke sectoren zoals de zorg, overheid en onderwijs. Ook de tijd dat afgestudeerden na hun studie in Nederland blijven en waarde toevoegen aan onze economie, nam de afgelopen jaren toe. De ‘blijfkans’ van internationale studenten steeg een jaar na afstuderen van 40% (cohort 2017-2018) naar 57% (cohort 2022-2023). Na vijf jaar woont nog 25% in Nederland, waarvan 80% met een betaalde baan. ‘Ook buiten de Randstad profiteren regio’s via directe werkgelegenheid en toeleverende sectoren.’

Korte termijn besparing, grote schade economie op lange termijn 

De rem die het demissionair kabinet zet op internationale studenten bij de brede Randstaduniversiteiten levert de rijksbegroting een netto besparing op van 80 tot 132 miljoen euro per jaar op een totale rijksbegroting van ca 488 miljard euro. Tegenover deze relatief kleine besparing – de som is van de onderwijsbekostiging, studiefinanciering en sociale voorzieningen (735 tot 825 miljoen euro) minus het verlies aan gemiste belasting- en premie-inkomsten (603 tot 745 miljoen euro) – staat een bredere economische schade. De gevolgen voor de arbeidsmarkt, het vestigingsklimaat en het bbp vertaalt zich in een daling van 3,9 tot 4,8 miljard euro per jaar.

Vestigingsklimaat onder druk door verlies aan internationaal talent

De economische schade van minder internationale studenten aan de brede Randstaduniversiteiten raakt niet alleen de staatskas en de arbeidsmarkt, ook voor het vestigingsklimaat zijn er gevolgen. Eerder onderzoek laat zien dat minder beschikbaar internationaal talent nog meer druk zal zetten op het Nederlandse vestigingsklimaat. 30% van bedrijven met veel buitenlandse kenniswerkers overweegt om groeiplannen of activiteiten naar het buitenland te verplaatsen als zij onvoldoende talent kunnen aantrekken. Dit vergroot het risico op verlies van investeringen, banen en innovatiekracht voor Nederland.

Negatieve effecten voor Nederlandse studenten

Naast de economische impact noemen de onderzoekers ook negatieve neveneffecten van de beperking van het internationaliseringsbeleid op de onderwijskwaliteit voor Nederlandse studenten. Met minder internationale studenten en Engelstalige opleidingen verdwijnt ook een deel van de international classroom, waar studenten juist internationale perspectieven, taalvaardigheid en interculturele vaardigheden opdoen die hen voorbereiden op een arbeidsmarkt en samenleving die steeds internationaler en diverser worden.