FME: ‘Voorjaarsnota heeft een zoetzure nasmaak’

‘Voor grote elektriciteitsverbruikers is het goed nieuws dat het kabinet de Indirecte Kosten Compensatie (IKC) in 2024 met 186 miljoen euro herstelt’, aldus FME in een reactie op de voorjaarsnota. ‘Maar de Nederlandse technologische industrie zal helaas ook meebetalen aan de verhoging van de Energiebelasting op gas met 211 miljoen euro. Dat is ongunstig voor het investeringsklimaat voor bedrijven die de technologische oplossingen voor verduurzaming leveren.’

Voorzitter Theo Henrar: “Daarmee smaakt de Voorjaarsnota zoetzuur. Herstel van de IKC-regeling is een goede stap voor bedrijven die elektrificeren, maar er is een meerjarige regeling nodig want investeerders hebben zekerheid nodig. De industrie heeft behoefte aan drie zaken: gelijke Europese elektriciteitskosten, algemene financiering van netwerkkosten en het oplossen van netcongestie omdat bedrijven anders niet van het gas af kunnen.

“Als het kabinet in 2025 de belasting op gas verhoogt, maar het bedrijf kan door netcongestie niet switchen naar elektriciteit, is er sprake van een onvermijdbare lastenverzwaring.”

Ook de Nederlandse CO₂-heffing vanaf 2028 bovenop de Europese CO₂-belasting helpt niet mee als het gaat om technische vernieuwing in Nederland. ‘Deze extra CO₂-belasting beschadigt het Nederlandse investeringsklimaat ten opzichte van andere landen. Daarmee verliezen we innovatieve bedrijven die de brug vormen naar een duurzame samenleving en dat zou zonde zijn.’

Probleem 1: Netcongestie

Vorige week ontving de Tweede Kamer een rapport van bureau E-Bridge in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wat stelt dat de elektriciteitskosten voor Nederlandse grootverbruikers maar liefst 41% tot 66% hoger zijn dan in België, Duitsland en Frankrijk.

Het eerste probleem is netcongestie: de oorzaak dan bedrijven niet kunnen overschakelen van gas naar stroom. Als het kabinet in 2025 de belasting op gas verhoogt, maar het bedrijf kan niet switchen naar elektriciteit, is er sprake van een onvermijdbare lastenverzwaring. ‘Het kabinet zal netcongestie ook moeten oplossen om het mkb en de industrie in Nederland weer te laten groeien. Als dat niet lukt, neemt de kans op verlies van hoogwaardige banen in Nederland toe.’

Probleem 2: Hoge elektriciteitskosten

Netbeheerder Tennet meldt voor 2024 tariefstijgingen van 81% voor het hoogspanningsnet en 128% voor het extra hoogspanningsnet. In 2023 was de stijging 89%. FME ziet graag dat een nieuw kabinet hiervoor een oplossing vindt die vanaf 1 januari 2025 van kracht wordt door de netwerkkosten grotendeels collectief te financieren.

Probleem 3: Desinvesteringen dreigen

Het afschaffen van de IKC-regeling en Volumecorrectieregeling (VCR) leidt voor grootverbruikers tot prijsverschillen met België, Duitsland en Frankrijk die oplopen tot 66%. “Zonder gelijk speelveld kiezen investeerders voor bedrijven in landen met de meest gunstige condities. Voor een goed Nederlands investeringsklimaat is volledig herstel van de IKC en modernisering van de VCR-regeling noodzakelijk”, aldus Henrar. “De reparatie van de IKC in 2024 moet daarom een meerjarig vervolg krijgen.” FME pleit voor een IKC-regeling die gelijk is aan de Duitse IKC-regeling die loopt tot 2030. ‘Anders kan er zelfs sprake zijn van desinvestering.’

Oplossingen

Uit CBS-cijfers blijkt dat tussen januari 2023 en 2024 de productie in de basismetaal is afgenomen met 25,6%. FME vindt het daarom onverstandig van het kabinet om de Energiebelasting op gas in 2025 met 22,4% te verhogen. Zo haalt het kabinet weer terug via de Energiebelasting wat aan de IKC wordt besteed. ‘Het is tijd voor een allesomvattend financieel kader waarin het kabinet kijkt naar alle kosten, inkomsten en uitgaven op drie niveaus: (1) de aanpak van netcongestie, (2) subsidies en belastingen en (3) gelijk speelveld en investeringen in de netwerken.’