14 mrt. 2021
2 minuten
Net nu de auto-industrie aan het opkrabbelen is, dient zich een volgende domper aan. Halfgeleiderfabrikanten, die vanwege de dalende vraag ten gevolge van de coronapandemie hun productie van chips voor autobouwers hadden teruggeschroefd, lukt het niet snel genoeg om voor de auto’s terug te schakelen in de hoogste versnelling. Niet in de laatste plaats omdat ze hartstikke druk zijn om te kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar chips van onder andere computer- en smartphonefabrikanten.
Berichten over het tijdelijk stilleggen van de productie door zo’n beetje alle grote automerken ondersteunen het beeld dat marktvorsers voor 2021 schetsen: alleen al door de bevoorradingsonzekerheid zullen in het eerste kwartaal van dit jaar een kleine 700.000 minder auto’s van de band rollen dan gepland. Pas in het derde kwartaal zal een en ander op orde zijn, zodat er in 2021 zo’n 85 miljoen auto’s zullen worden gemaakt: 7 miljoen meer dan in het ‘rampjaar’ 2020, 7 miljoen minder dan in 2019.
De halfgeleiderindustrie zit ook qua geopolitieke ontwikkelingen in minder rustig vaarwater. De concentratie van de meest geavanceerde IC-fabs in Aziatische landen heeft de Verenigde Staten en inmiddels ook Europa doen beseffen dat dit leidt tot een te grote afhankelijkheid van een regio waarin China zich steeds meer als een olifant in de porseleinkast begint te gedragen. De T in TSMC staat wat dat betreft voor de spreekwoordelijke lont in het kruitvat.
Waar de Aziatische marktleiders inmiddels serieuze stappen zetten in het bouwen van IC-fabs in de Verenigde Staten, heeft de EU nu het plan om in 2030 20% van de wereldwijde IC-productie binnen haar grenzen onder te brengen. Daar zal dan wel snel actie in moeten worden genomen, want een IC-fabriek stamp je niet zomaar even uit de grond. Wat dat betreft is het nog net geen kerncentrale.
Het meest absurde in deze situatie is dat zo’n beetje alle halfgeleiderfabrikanten afhankelijk zijn van ‘ons’ ASML, dat als enige bedrijf ter wereld de EUV-machines kan maken waarmee de meest geavanceerde chips kunnen worden geproduceerd. ASML, dat van de Amerikanen deze topmachines niet naar China mag exporteren en nu zelfs ook al de ‘gewone’ DUV-machines niet meer zou mogen leveren aan dit land.
Deze volgende stap van Amerikaans spierballenvertoon kan wel eens razendsnel als een boemerang terugkomen in de vorm van net zo’n staaltje eigen-werelddeel-eerst gedrag, maar dan op instigatie van het land dat in de Aziatische regio de lakens uitdeelt. Dan zouden die IC’s wel eens een nog schaarser goed kunnen worden voor de Westerse wereld. Gelukkig pakten we de laatste tijd al een stuk minder vaak de auto…
Richard Bezemer,
hoofdredacteur Elektrodata