Veiligere autogordels redden meer levens (video ►)

De uitvinding van de autogordel, precies een halve eeuw geleden, heeft het aantal doden en gewonden bij verkeersongevallen sterk teruggebracht. Toch kan de autogordel nóg veiliger. Onderzoeker ir. Ewout van der Laan van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) ontwikkelde een nieuw systeem dat nog meer levens kan redden. Maandag 7 december promoveerde hij.

Van der Laan ontwikkelde een systeem dat bliksemsnel reageert op een botsing en direct de juiste gordelkracht voorschrijft die nodig is. Om dit te bereiken voorzag hij een conventionele autogordel van sensoren en een nieuw remmechanisme.

Het onderzoek aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) kan een doorbraak betekenen voor de verkeersveiligheid. Met computersimulaties en botsproeven toonde de onderzoeker aan dat met het nieuwe gordelsysteem de kans op letsel aan de borstkas tot 45 procent kan afnemen. Dat zou jaarlijks kunnen leiden tot een veertigtal minder doden in het Nederlandse autoverkeer. In 2008 kwamen ca. 350 inzittenden om in verkeersongelukken met auto’s en vrachtwagens (cijfers: CBS).

Van der Laan, onderzoeker aan de faculteit Werktuigbouwkunde van de TU/e, is voorzichtig in zijn prognose. "Bij een ongeval spelen nog andere factoren een rol, maar dit is absoluut een behoorlijke verbetering." Ongeveer 25 tot 30 procent van alle doden en gewonden in het verkeer zijn te betreuren door letsel aan de borstkas.

Kans op letsel vermindert

Het nieuwe systeem is beter dan de huidige autogordels, omdat het zich aanpast aan het lichaamsgewicht van de gebruiker en de hevigheid van de botsing. "De kans op letsel aan de borstkas vermindert als een gordel de inzittende geleidelijker, over een langere afstand afremt", vertelt Van der Laan. De verbeterde autogordel werkt met sensoren die continu waken over de auto en inzittenden en hun informatie razendsnel doorgeven aan een elektronische regelaar. Die schrijft vervolgens de gordelkracht voor aan een hydraulische krachtbegrenzer. Dit alles duurt enkele milliseconden. De reactie is ruim op tijd, aangezien bij een botsing pas na enkele tientallen milliseconden de inzittenden naar voren beginnen te bewegen.

Risicoanalyse

De sensoren maken in feite voortdurend een risicoanalyse op basis van de rij-condities, zoals snelheid en afremmen. Op basis van deze voorspelling wordt de gordelkracht zodanig aangepast, dat het risico op letsel geminimaliseerd wordt. "De regelaar maakt een afschatting van wat er in geval van een botsing zou gebeuren", omschrijft Van der Laan. Het volautomatische systeem met sensoren, regelaar en gordelspanner is volgens hem ‘redelijk generiek’ en zal in de meeste auto’s passen. Historie
De eerste driepunts autogordels werden in 1959 ingebouwd in de Volvo Amazon. Later namen ook andere automobielfabrikanten dit over. Volgens schattingen heeft de veiligheidsgordel sindsdien minstens een miljoen levens gered. Studies laten zien dat automobilisten met een gordel om 45 procent minder kans lopen op overlijden bij een ongeval. In de meeste landen is het gebruik ervan daarom verplicht.

Ewout van der Laan promoveerde maandag 7 december met het proefschrift ‘Seat belt control, from modeling to experiment’. Zijn onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door TNO. Naar verwachting gaat TNO het onderzoek naar deze veiligere autogordels voortzetten.