“Productveiligheid staat steeds vaker in de schijnwerpers”, vertelt Liesbeth Kroon van de Inspectie SZW. “Zowel in Nederland als in Europa. Als toezichthouder vinden we dat een goede zaak.”
De Inspectie SZW is een van de partijen die in Nederland toezicht houdt op productveiligheid. De Inspectie bewaakt zeven richtlijnen voor producten die worden gebruikt op de werkvloer. Denk aan richtlijnen voor machines, drukvaten en persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit toezicht vloeit voort uit Europese productregelgeving.
Inspecties bij fabrikanten
Met dit toezicht pakt de Inspectie problemen aan bij de bron, namelijk bij het ontwerp van een product. Door een handvol fabrikanten en importeurs te controleren, kan de Inspectie in één klap de werkomstandigheden op veel plekken in ons land verbeteren. Programmamanager Markttoezicht Liesbeth Kroon: "Met toezicht op productveiligheid zorgt de Inspectie ook voor een gelijk Europees speelveld voor fabrikanten. Concurrentie is prima, maar niet op veiligheid
Onderzoek naar toezicht
De Algemene Rekenkamer buigt zich dit jaar in een groot onderzoek over de werking van het markttoezicht. Hoe kan het dat producten die niet aan de Europese richtlijnen voldoen toch op de Europese markt komen? En wat doet de overheid eraan om dit te voorkomen? Liesbeth Kroon: "We zijn groot voorstander van dit onderzoek. Het CE-markeringssysteem is een complex stelsel van private en publieke actoren. Goed dus om te bezien of het systeem wel naar behoren werkt. Eind van dit jaar zal het Nederlandse deel van het onderzoek worden afgerond met een rapportage aan de Tweede Kamer."
Eenduidig toezicht in Europa
Ook Europa streeft naar verbetering van het toezichtsysteem. Zo is een taskforce bij de Europese Commissie bezig met het ontwikkelen van kernindicatoren. Per lidstaat wordt bekeken hoe het toezicht is vormgegeven: hoeveel mensen houden toezicht, hoeveel budget is er beschikbaar, hoeveel inspecties vinden jaarlijks plaats? Liesbeth Kroon: "Doel hiervan is de verschillen tussen de landen te analyseren en de kwaliteit en kwantiteit van het toezicht te beoordelen. Voor marktpartijen is het belangrijk dat de eisen aan producten en het toezicht daarop in elke lidstaat zo veel mogelijk gelijk zijn."
Inspectie
De Inspectie SZW voert inspecties uit op productgroepen die grote potentiële risico’s in zich hebben als ze niet voldoen aan de richtlijnen. In 2015 heeft de Inspectie onder andere aandacht besteed aan de veiligheid van balenpersen, heeft ze geïnspecteerd op veiligheidsschoenen en is ze gestart met een Europees inspectieproject over motorkettingzagen.
Veiligheid van balenpersen
Eerder heeft de Inspectie SZW de productveiligheidseisen van machines in de afvalverwerking gecontroleerd. Daaruit bleek onder andere dat niet alle persoonsdetectiesystemen geschikt zijn voor de beveiliging van balenpersmachines. Het gevaar van een balenpers is dat je erin getrokken kunt worden. Een beveiligingssysteem is daarom essentieel en wordt onderworpen aan extra strenge eisen. De Inspectie SZW heeft in 2015 ingegrepen in de markt en twee leveranciers gesommeerd om dit soort systemen niet meer te verkopen als beveiligingssysteem.
Controles bij fabrikanten veiligheidsschoenen
In 2015 inspecteerde de Inspectie ook op veiligheidsschoenen: "Uit andere Europese lidstaten kregen we signalen dat veiligheidsschoenen niet altijd voldoen aan de gestelde eisen. Daarom hebben we controles uitgevoerd bij 32 bedrijven die in Nederland veiligheidsschoenen maken of verhandelen." Bij 12 bedrijven zijn 15 overtredingen geconstateerd. "Naast onbekendheid met de regelgeving zagen we ook andere dingen misgaan’, vertelt Liesbeth Kroon. ‘Zo zagen we bijvoorbeeld dat het typeonderzoek werd uitgevoerd door een notifi ed body dat niet geaccrediteerd was voor veiligheidsschoenen. Ook zagen we dat er cruciale informatie op de verklaring van over stemming ontbrak of dat de schoen gemarkeerd was met een verouderde norm. Daaruit blijkt dat het certifi ceringsproces niet op orde is, en dan weet je dus niet of de schoen voldoet aan de meest recente veiligheidseisen."
Europese inspecties op motorkettingzagen
Samen met 9 andere lidstaten gaat de Inspectie SZW de komende tijd ook op motorkettingzagen inspecteren. Daarmee gebeuren nog te vaak ernstige ongelukken, denk aan een terugslag van de zaag waardoor deze het lichaam kan raken. In totaal worden 70 producten van verschillende fabrikanten getest in een laboratorium. Dat gebeurt in 10 landen op uniforme wijze. Nederland neemt 7 van de 70 producten voor zijn rekening.
Voordeel van deze werkwijze is niet alleen een grotere efficiency. Liesbeth Kroon: "Alle leveranciers worden op deze manier tegelijkertijd langs dezelfde meetlat gelegd. Ook de Europese brancheorganisatie is gevraagd mee te werken. Door informatie uit de verschillende landen te combineren, krijgen we een goed beeld van de Europese markt. Daar doen we allemaal ons voordeel mee. Ik verwacht de resultaten van dit project in de eerste helft van 2017."
Meld een onveilig product
De Inspectie SZW streeft naar vrije handel in veilige producten. Ze komt op verschillende manieren onveilige producten op het spoor. Bijvoorbeeld via de inspecties die arbo-inspecteurs bij bedrijven uitvoeren. Ook ontvangt de Inspectie signalen van brancheverenigingen, marktdeelnemers en van andere toezichtinstanties in Europa. Komt u een onveilig product tegen? Tips zijn welkom via de website van de Inspectie SZW. U kunt ze doorgeven via het ‘meldingsformulier productveiligheid’.
Dit artikel is eerder verschenen in editie 5 van het vakblad Aandrijven & Besturen (ab).