Van Machinerichtlijn naar Machineverordening

Door Paul Hoogerkamp, Voorzitter NEN commissie machineveiligheid, spreker op het Safety Event

Mogelijkerwijs zal dit dan in de nabije toekomst tot kleine correcties leiden, maar het raamwerk staat. In Nederland zal het commentaar worden verwerkt via een zogenoemde BNC fiche en aan de tweede kamer worden verzonden en vervolgens zal de uitkomst samen met die van de andere lidstaten in Brussel worden besproken. Dit traject inclusief de goedkeuring van het Europese Parlement kan ruwweg 2 jaar duren. Kortom, tijd om kennis te nemen van de voorgenomen wijzigingen in de Machineverordening.

Recentelijk is een door NEN in samenwerking met SZW georganiseerde ‘Teamsbijeenkomst’ geweest waarin het commissievoorstel is besproken. Via deze weg en ook op andere wijze zal ongetwijfeld meer ruchtbaarheid aan de Verordening machineproducten worden gegeven; onder andere op het Safety Event van 17 november a.s.). Op deze NEN bijeenkomst werd de behoefte gevoeld voor een overzicht van de wijzigingen. Door de voorzitter is toegezegd dat er via NEN (begin Juni) een bestand beschikbaar komt waarin de vergelijking tussen de (Engelstalige) Machinerichtlijn en het commissievoorstel wordt aangegeven. Wanneer de tekst van de Verordening machineproducten definitief is en is vertaald zal dit ongetwijfeld in boek- of elektronische vorm worden gepubliceerd .

In dit artikel wordt slechts een aantal opvallende veranderingen benoemd.

Voor de fabrikant is de verandering van een richtlijn naar een verordening minder relevant, immers of het nu om een richtlijn of verordening gaat het is en blijft wetgeving waaraan de fabrikant moet voldoen.

Behalve deze verandering van een richtlijn naar een verordening is ook nadruk gelegd op de machine als product en dus sprake is van de Verordening machineproducten. Bedenk dat deze wetgeving bedoeld is om de handelsbarrières op te heffen. Het gaat dus om het verhandelen van ‘producten’ en niet in de eerste plaats over vast opgestelde beweegbare kunstwerken hoewel deze machineproducten kunnen bevatten. In het volgende artikel zal hier nader op worden ingegaan in relatie tot het samenstel van machineproducten.

Er zijn in de nieuwe verordening eisen geformuleerd voor software en kunstmatige intelligentie (AI) in machineproducten die rekening houden met de huidige en toekomstige digitale technologieën. Dergelijke eisen waren niet- of niet-voldoende duidelijk. Ook zijn definities aangescherpt (niet-voltooide machine) of toegevoegd (substantiële wijziging).

De algemene eisen van bijlage I zijn verhuisd naar Bijlage III en de(oude) bijlage IV is nu prominenter als bijlage I vooraan gezet. De machines die op die lijst staan als zogenoemde hoogrisico machineproducten behoeven de tussenkomst van de een Notfied Body (NoBo). N.B.: In de verordening is de tussenkomst van een Nobo verplicht ook al voldoet het machineproduct aan de eisen van de relevante geharmoniseerde Europese norm voor dat product. Deze wijziging zal de nodige impact hebben op de bestaande bijlage IV machines en ook de toevoeging van de ‘Software ensuring safety functions, including AI systems, alsmede ‘Machinery embedding AI systems ensuring safety functions’ geven de nodige ‘uitdagingen’.

De eis dat de handleiding in papieren vorm moet worden meegeleverd bij de machine wordt genuanceerd. Een digitale handleiding onder voorwaarden wordt toegestaan, mits de papieren versie op verzoek gratis wordt verstrekt.

Dit artikel verscheen in Constructeur 3 – 2021