Van KLM-uniform tot laptoptas

Dit is een voorbeeld van het omzetten van textielafval in nieuwe producten, iets wat momenteel niet gebruikelijk is in de textielketen. Daar komt verandering in met de oprichting van innovatiecentrum Texperium in Haaksbergen, Twente. Dit kenniscentrum is vorige week geopend door demissionair minister Tineke Huizinga (VROM).
Texperium is een open innovatiecentrum dat beschikt over alle apparatuur voor proeven op grote schaal. Bedrijven, kennisinstellingen en de overheid (onder andere NL Energie en Klimaat, Agentschap NL) werken mee aan het onderzoek in het kenniscentrum. Agentschap NL heeft in het Texperium-project een adviserende en ondersteunende rol gespeeld. Het heeft met name verschillende partijen in de keten samengebracht, met als doel energie- en materiaalbesparing in de textielketen te realiseren.

Textielvezels

Het innovatiecentrum Texperium in Haaksbergen gaat werk maken van meer recycling en upcycling van textielvezels. Het is duurzaam en milieuvriendelijk: met het ‘upcyclen’ van 90 000 kilo oude KLM-uniformen tot nieuwe, hoogwaardige producten wordt mondiaal een besparing bereikt van 1 miljoen kubieke meter aardgas en ongeveer 4600 ton CO₂-emissies. Texperium verwacht ook dat dergelijke innovatieve projecten, waarbij er meer hergebruik plaatsvindt, goed zijn voor tientallen extra arbeidsplaatsen in de sector.

Hergebruik

De productie van textiel en textiele vezels is nu zeer milieubelastend. Veel textiel wordt al afgedankt voordat het echt versleten is. Slechts een klein gedeelte wordt ingezameld en hergebruikt: meer dan 80 procent van het Nederlandse textiel verdwijnt op de stort of in de afvaloven. Verschillende bedrijven en organisaties verzamelen en sorteren momenteel gebruikte en afgedankte kleding. Een deel van die kleding wordt opnieuw gebruikt. Maar voor een deel gaat het ook om lompen, die worden verwerkt in laagwaardige producten (downcycling) zoals isolatiemateriaal.

Ontwikkeling technologie

Texperium wil een flinke impuls geven aan de ontwikkeling van unieke technologie voor recycling en productontwikkeling met herwonnen vezels. Dit moet leiden tot de productie van nieuwe, hoogwaardige producten: geen recycling maar upcycling. Meer hoogwaardige toepassingen komen al in zicht als de afgedankte kleding wordt gesorteerd op kleur en samenstelling. Texperium en haar partners werken aan de ontwikkeling van apparatuur voor zo’n sorteermethode.
Daarnaast gaat Texperium sorteerders en producenten samenbrengen, zodat er een nieuwe productieketen ontstaat voor gerecyclede textielvezels, waarin bijvoorbeeld sorteerders vezels op maat leveren voor specifieke producten die de productiebedrijven maken. Dat maakt de textielketen niet alleen duurzamer, maar biedt ook nieuwe marktkansen.

Nieuwe producten

Samenwerking tussen Texperium, KLM, Agentschap NL en verschillende marktpartijen heeft al geleid tot de eerste voorbeelden van textielupcycling tot nieuwe producten. In 2010 zijn de 11.000 stewardessen van KLM in nieuwe uniformen gestoken. Uit veiligheidsoverwegingen worden dergelijke uniformen altijd vernietigd. Nu zocht de KLM naar een mogelijkheid om de oude uniformen – ongeveer 90.000 kilo textiel – op een duurzame en verantwoorde manier te verwerken. De textiel is niet verbrand maar versnipperd en vervezeld; van de vezels is stof voor nieuwe producten gemaakt. Professionele industrieel ontwerpers hebben met een student industrieel-productontwerpen van de Saxion-hogeschool enkele productideeën ontwikkeld die raakvlakken hebben met vliegen en reizen. Voorbeelden zijn kofferriemen, laptoptassen en sloffen voor in de business class van KLM-toestellen. De prototypes zijn voorbodes van het nieuwe leven dat KLM-uniformen kunnen krijgen.