UT onderzoekers ontwikkelen ‘antigeluid-paneel’ voor stille vliegtuigen

Onderzoekers van het onderzoeksinstituut CTIT van de Universiteit Twente hebben een eerste lichtgewicht paneel ontwikkeld, waarmee je met behulp van antigeluid het lawaai in een vliegtuig kunt verminderen. Doordat de panelen straks zware isolatiematerialen in de wanden van vliegtuigen kunnen vervangen, is er minder brandstof nodig om dezelfde afstand af te leggen. Dit maakt vliegen niet alleen goedkoper, maar ook milieuvriendelijker.

Het onderzoek vindt plaats in samenwerking met Airbus, TNO, NXP en Merford en wordt medegefinancierd door Technologiestichting STW. De onderzoekers verwachten dat de panelen binnen vijf jaar daadwerkelijk in vliegtuigen verwerkt kunnen worden.

Actief geluid reduceren

Om het geluid in een vliegtuig binnen de normen te houden, zijn de wanden van een vliegtuig voorzien van zware isolatiematerialen. Voor elke kilo die een vliegtuig extra weegt is ook extra brandstof nodig. Gewichtsbesparing is in de luchtvaartsector dan ook van groot belang. Onderzoekers van de Universiteit Twente werken daarom aan lichtgewicht panelen waarmee je actief geluid kunt reduceren. De panelen meten het geluid dat binnenkomt en produceren vervolgens antigeluid dat het binnenkomende geluid uitdooft. Het resultaat: in theorie volledige stilte, in de praktijk een enorme reductie van het geluid.

De panelen zijn uitgerust met plaatjes (actuatoren) gemaakt van een piëzo-elektrisch materiaal. Dit is een materiaal dat drukveranderingen kan omzetten naar elektriciteit en andersom. Hierdoor kan het materiaal dienen als microfoon en luidspreker in één: de actuatoren kunnen geluid meten (doordat ze geluidstrillingen omzetten naar een elektrisch signaal) en geluid produceren (doordat de computer de actuator kan laten trillen).

Losse aansturing

De uitdaging van het project zit hem in het inregelen van de verschillende actuatoren. Een centraal computersysteem dat alle actuatoren in het hele vliegtuig aanstuurt is niet mogelijk, omdat daarvoor te veel zware regeltechniek en rekentijd nodig zouden zijn. Bovendien zou een enkele storing in één keer alle actuatoren kunnen treffen. Daarom hebben de UT-onderzoekers een paneel ontworpen waarbij de actuatoren los worden aangestuurd. Dit eerste paneel is nu voltooid en zal de komende tijd grondig getest worden. De onderzoekers verwachten dat de panelen over vijf jaar uitontwikkeld kunnen zijn en daadwerkelijk ingezet kunnen worden om het geluid in vliegtuigen te reduceren.

Overigens is de achterliggende technologie niet alleen geschikt voor vliegtuigen. Je kunt haar ook inzetten op allerlei andere terreinen. Bijvoorbeeld om extreem dunne subwoofers te maken die je kunt integreren in een muur.

Het onderzoek is uitgevoerd door dr. ir. Arthur Berkhoff en Jen-Hsuan Ho van de vakgroep Signals and Systems in het onderzoeksinstituut CTIT. Dit vindt plaats in samenwerking met de vakgroep Integrated Circuit Design, Airbus, TNO, NXP en Merford en wordt medegefinancierd door Technologiestichting STW.