De TU Delft heeft zes glazen dia’s (1890 – 1910) gevonden die een heel vroege poging tot kleurenfotografie blijken te zijn. Om de doorzichtige plaatjes te kunnen bekijken heeft technicus Thim Zuidwijk een diffractie-chromoscoop uit het begin van de 20e eeuw nagebouwd.
De glasdia’s zijn gevonden tijdens een inventarisatie door het Programma Maatwerk Facultaire Collecties bij de afdeling Imaging Physics van de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Met de diffractie-chromoscoop zijn beelden onthuld van onder andere een vaas met bloemmotief en een stilleven van een fruitmand naast een banaan en een ingepakte citrusvrucht.
De glazen dia’s zijn voorlopers van kleurenfoto’s uit begin 20e eeuw, die men alleen met een diffractie-chromoscoop kon bekijken. “Als je de doorzichtige dia’s onder een microscoop legt, zie je dat er rijen van piepkleine streepjes in zitten. Je kunt ze vergelijken met kantelen,” zegt Zuidwijk. “De afstand tussen de streepjes varieert en elke afstand buigt het rode, groene of blauwe licht in dezelfde richting. De diffractie-chromoscoop vangt de groene, rode en blauwe lichtstralen uit de glasdia op en brengt ze samen tot een kleurenfoto.”
Begin van de kleurenfotografie
Begin 1900 verkocht ‘The Scientific Shop’ in de Verenigde Staten de diffractie-chromoscoop en bijbehorende dia’s als apparaat om kleurenfoto’s mee te bekijken. Rond diezelfde tijd brachten de gebroeders Lumière de autochroom op de markt, een techniek die zo succesvol bleek dat deze nu als het begin van de kleurenfotografie bekend staat.