Spanning rond expansiedrift handelspartner China centraal tijdens ‘Serious Game’ Johan de Witt Conferentie

De conferentie vindt plaats op donderdag 5 september, aan de vooravond van de Wereldhavendagen in Rotterdam. De voorinschrijving is geopend.

Geen vergezicht

Tijdens een eerdere Johan de Witt conferentie (2013) deelden Jonathan Holslag, Rob de Wijk en Generaal Ching hun zienswijze met ons over de Chinese aspiraties. Indertijd leek dat een vergezicht. De Chinese activiteiten op het wereldtoneel zoals toen belicht, zijn sindsdien echter onmiskenbaar toegenomen. China manifesteert zich in de luwte van de Russen en ook steeds nadrukkelijker in cyberspace. Onder andere met spyware in een toenemende hoeveelheid Chinese netwerkproducten.

Geopolitieke zenuwen

Ondanks de door het Hof van Arbitrage afgewezen claim op de Zuid-Chinese zee, gaat China door met het militariseren hiervan. China’s handelsbelangen zijn daarbij leidend: zowel over land als over zee strekken de tentakels van China inmiddels tot ver in Europa. Chinese bedrijven hebben zelfs al Zeebrugge en een deel van de haven van Piraeus overgenomen. Ook de goederenstromen tussen China en Nederland nemen toe. Daarnaast verkent China agressief de doorvaart via de Noordelijke IJszee, wat voor Nederland paradoxaal genoeg zowel meer handel als mogelijke conflicten oplevert. In de Indische Oceaan heeft China inmiddels een indrukwekkende gordel van (militaire) steunpunten opgebouwd. Iets waar de regering van India nu al de geopolitieke zenuwen van krijgt.

Rule-based wereldorde

Nederland is van oudsher een voorvechter van de vrije doorvaart voor alle landen, zoals Hugo de Groot dat al in zijn Mare Liberum beschreef. Daarbij moeten we ons realiseren dat Nederland enerzijds steeds meer afhankelijk is van China, als het om de handelsbelangen gaat. Anderzijds gaat de expansiedrift juist ten koste van deze vrije doorvaart op zee. China lijkt het spanningsveld van de wankelende rule-based wereldorde te gebruiken in het voordeel van haar nationale belangen. Maar wat betekenen deze ontwikkelingen eigenlijk voor Nederland en de Koninklijke Marine in het bijzonder?

Dilemma’s voor de toekomst

Ook dit jaar spelen jongeren een grote rol in de voorbereiding en uitvoering van de Johan de Witt Conferentie. Die wordt deze keer georganiseerd in een scenario based policy discussion. Met deze aanpak willen de organisatoren meer inzicht creëren in het complexe politiek-militaire speelveld. Van daaruit duiden we de dilemma’s voor de marine in de toekomst.

Situaties naspelen

Een groep studenten van de Haagse Hogeschool, ondersteund door jongeren uit het Gouden Ecosysteem (samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen en industrie), zal een realistische game met meerdere scenario’s voorbereiden. Elk scenario wordt daarbij ingeleid door een keynote spreker en vervolgens live op het podium gespeeld door een groep voormalig-marineofficieren en hoge ambtenaren (het blauwe team), onder leiding van een ervaren moderator. Zij worden daarbij ondersteund met beelden van incidenten en nieuwsfeiten.

Experts en Kamerleden

Het blauwe team krijgt enkele dilemma’s voorgeschoteld waarover moet worden beslist. Daarbij krijgt het publiek een actieve rol: voor elke beslissing in het spel wordt de zaal geraadpleegd. Elke beslissing leidt daarbij tot een of meer consequenties vanuit het rode team, dat China vertegenwoordigt. Die kunnen gevolgen hebben voor noodzakelijke capaciteiten, maar ook over de operationele inzet: de rules of engagement. De consequenties leiden tot aanbevelingen die in een paneldiscussie worden voorgelegd aan experts en Kamerleden, die in de gemodereerde policy discussion vervolgens de consequenties voor de Koninklijke marine bespreken.