In Zuid-Holland werken 6 private partijen samen om een kwantumcomputer met high-quality apparatuur werkend te krijgen: het zogenaamde ImpaQT-project. Als dat slaagt, geeft dat deze regio wereldwijd een unieke positie als leverancier van kwantumapparatuur.
Individuele partijen, zoals grote corporates, richten zich bij de ontwikkeling van kwantumcomputers voornamelijk op een zo groot mogelijke rekenkracht (qubits). Echter, ze doen dit met onderdelen die er eigenlijk niet voor ontwikkeld zijn, zoals relatief grote coaxkabels. Daarmee kom je een eind, maar echt opschalen is niet mogelijk.
De 6 Zuid-Hollandse partijen richten zich elk op een apart component en maken dat geschikt voor grootschalige kwantumomputers. Binnen het ImpaQT-project werken ze samen om de onderdelen goed op elkaar aan te sluiten. Hiermee hopen ze een stevige versnelling in de kwantumtechnologie teweeg brengen.
InnovationQuarter bracht de ImpaQT-partijen in contact met grote eindgebruikers; MRDH, Kwantum Delta NL en de bedrijven investeren nu samen 600.000 euro om de zogenaamde NISQ-computer met hoogwaardige apparatuur werkend te krijgen. In november start de pilotfase.
Geen auto bouwen met fietsonderdelen
"Het is alsof je een auto probeert te fabriceren, terwijl je alleen de onderdelen van een fiets hebt. Je komt een heel eind, maar de snelweg op wordt lastig. Zo gaan veel grote partijen als noodgedwongen met kwantum aan de slag," zegt Daan Kuitenbrouwer van Delft Circuits. "Ze bouwen een enorme computer, maar met ‘componenten uit andere industrieën’. Die partijen gaan nu snel, maar lopen op den duur tegen een muur op. Een partij als Google heeft nu eenmaal niet 25 man fulltime aan de bekabeling werken. De partijen van ImpaQT werken daarom binnen de Kwantum Delft hub samen aan echte, schaalbare ‘kwantumapparatuur’. Dat gaat van bekabeling tot aansturingselektronica en snel leverbare kwantumprocessoren. Alle partijen zijn binnen hun vakgebied erg innovatief en goed. En dankzij deze samenwerking gaan we nu nog veel harder."
Totaalpakket
Deelnemers aan het consortium zijn Qu&Co, OrangeQS, Qblox, Delft Circuits, QuantWare en Demcon. "Binnen kwantum kunnen we hier in Zuid-Holland wereldwijd positie pakken. Ter vergelijk: ASML maakt apparatuur om chips voor computers te kunnen maken. Dat is een relatief niche-gebied binnen een enorme markt. Maar binnen kwantumomputing maken wij hier álle state-of-the-art apparatuur," zegt Jacqueline Schardijn (InnovationQuarter) die drie grote eindgebruikers bij het project betrok. "Wij maken hier niet alleen de computer, maar als het ware ook het toetsenbord, de muis en de software. En op al die onderdelen zijn we de beste. Wij willen nu met dit project aantonen dat je deze state-of-the-artproducten aan elkaar kunt koppelen en er snel experimenten mee kunt doen. Dan biedt Zuid-Holland een ‘one-stop-shop’ voor grote spelers wereldwijd. Op softwaretoepassingen is dit dan ook het moment voor grote industriespelers om in te stappen."
InnovationQuarter ondersteunt het kwantum-ecosysteem niet alleen vanuit business development, maar participeert daarnaast in twee deelnemende bedrijven – Quantware en Qblox – via het vroegefasefonds Uniiq.
Het project bevindt zich nu in de designfase, de installatie- en testfase vindt plaats in november. De MRDH investeert 200.000 euro in het ImpaQT-project. Ook Kwantum Delta NL investeert. Bas Vollebregt, portefeuillehouder Kennis & Innovatie binnen de MRDH: "We zijn wereldtop op kwantum en dat willen we blijven. We zijn blij dat onze investering deze unieke samenwerking mogelijk maakt."
615 miljoen vanuit nationaal Groeifonds
Delft geldt met haar QuTech-campus als epicentrum van de kwantumtechnologie wereldwijd. Kwantum vormde afgelopen april de grote verrassing van de nationale Groeifondsgelden: maar liefst € 615 mln. kende de rijksoverheid toe aan Kwantum Delta NL voor de doorontwikkeling van kwantum in Nederland. Daarvan wordt o.a. een ‘House of Kwantum’ in Delft neergezet waar onderzoekers en ondernemers elkaar ontmoeten.
Het ImpaQT-consortium heeft in de eerste drie maanden van dit jaar een systeem met 1 qubit gebouwd uit off-the-shelf-componenten van de verschillende partners. Dit was een primeur vanwege de snelheid en een eerste zuiver private samenwerking op dit gebied. Het vervolg is een computer met 5 qubits. "Dat is niet zo gek veel, maar de waarde van dit project zit hem ook niet in de rekenkracht, maar in de kennis- en productontwikkeling die deze samenwerking mogelijk maakt," aldus Kuitenbrouwer.