Lees hieronder het verhaal over de drie ontwikkelaars die hun ideeën omtrent het veilig scheiden van een willekeurige hoofdstroom om hebben gezet in een concrete oplossing. Hiermee is een veilige en geautomatiseerde loto-procedure gegarandeerd. De ontwikkelaars Paul Hoogerkamp, Pouw Jongbloed en Aart van Ginkel zullen ook aanwezig zijn op het Safety Event 2017. Hoogerkamp is tevens dagvoorzitter en spreker. Op het Safety Event zullen diverse alternatieven voor de remote-lototo worden getoond. Zie ook www.remotelototo.nl

Hier aanmelden voor het Safety Event 2017 .

Van links naar rechts Pouw Jongbloed, Paul Hoogerkamp en Aart van Ginkel

Even voorstellen

Aart van Ginkel houdt zich sinds 1996 bezig met industriële automatisering binnen zijn eigen onderneming VGB Beheer; daarbij ligt een specifieke focus op veiligheid. Tevens is hij lid van het National Standard Committee ‘Elektrische uitrusting van machines’ (NEC44). Deze groep is onder andere verantwoordelijk voor NEN-EN-IEC 60204-1 en NEN-EN-IEC 62061.
Paul Hoogerkamp is eigenaar van advies- en trainingsbureau voor productveiligheid (MECID) waar hij bedrijven ondersteunt met het praktisch toepassen van de (Europese) regelgeving en normen; zowel op producten en machines als arbeidsmiddelen. Daarnaast is hij actief in verschillende commissies van NEN, ISO, IEC en CEN.
Pouw Jongbloed heeft een W- en E-achtergrond en neemt uitsluitend projecten aan die uitdagend of vernieuwend zijn en deelt zijn kennis met anderen. Daarnaast maakt hij zowel nationaal als internationaal deel uit van diverse normcommissies van NEN, ISO, CENELEC en IEC.
__________________________________________________________________________________

Goed scheiden voorkomt lijden

Drie idealisten ontwikkelen veilige remote-lototo 

Kibbelen, bekvechten, elkaar de les lezen maar ook sparren en constructief overleg leidde in 2016 tot de verwachte scheiding. In dat jaar zetten drie idealisten namelijk hun ideeën omtrent het veilig scheiden van een willekeurige hoofdstroom om in een concrete oplossing waarmee een veilige en geautomatiseerde loto-procedure is gegarandeerd. Idealisten omdat zij de benodigde kennis open stellen voor iedereen die hiermee een oplossing in zijn eigen machine wil genereren. De veiligheid van BV Nederland staat voorop.

door Ing. M. de Wit – Blok

Is het niet de (jongetjes)droom van iedere ingenieur of techneut: een unieke oplossing ontwikkelen voor een concreet probleem en er dan achter komen dat het ook nog eens fantastisch werkt? Het overkwam de drie heren Paul Hoogerkamp, Pouw Jongbloed en Aart van Ginkel. “Overkwam is misschien wel makkelijk gezegd”, geeft Hoogerkamp aan. “We hebben er hard voor gewerkt en heel wat uurtjes onder uiteenlopende omstandigheden gediscussieerd voordat we concreet aan de slag gingen en met de remote-lototo naar buiten konden.”

Aanleiding

Het verhaal begon feitelijk met een opdracht voor een waterschap die Hoogerkamp en Jongbloed gezamenlijk hadden uitgevoerd. Na het schrijven van het rapport bleef een onbevredigend gevoel achter dat er toch nog iets miste; íets klopte er niet. Dit ‘iets’ bleek te liggen bij de werkschakelaar in de stuurstroom die in veel systemen en machines wordt toegepast om veilig onderhoud te kunnen uitvoeren. Jongbloed: “We kwamen erachter dat deze werkschakelaar eigenlijk helemaal niet veilig is. Het scheiden met behulp van relais in de stuurstroom leidt kort gezegd namelijk wel tot en stroomloze, maar niet tot een spanningsloze toestand en is in veel gevallen dus niet veilig. Deze oplossing is ooit toegelaten door de NEN 1010 (voor gebouwgebonden installaties) maar nooit door de NEN-EN-IEC 60204-1 (voor machines).”

Onderzoek..

Een uitgebreid onderzoek binnen de wet- en regelgeving – waarvan de heren zelf toch al behoorlijk veel verstand hebben – leidde niet tot de meest prettige conclusie. Met het combineren van onder meer de Machinerichtlijn en Arbeidsmiddelenrichtlijn kwam het erop neer dat een onderhoudsmedewerker pas een veilige situatie kan creëren voor het uitvoeren van onderhoud, wanneer hij in de technische ruimte aan de slag gaat om hier zowel een mechanische als elektrische scheiding te realiseren. Pouw: “Veel onderhoud wordt uitgevoerd door mensen met twee rechterhanden maar minder verstand van de elektrotechniek. Iedere installatieverantwoordelijke zou de kriebels krijgen wanneer hij wist dat deze mensen in de elektrotechnische ruimte bezig zijn met het spanningsloos maken van de installatie. Iets wat ook noodzakelijk is voor het uitvoeren van mechanische werkzaamheden.”
De problematiek werd geïntroduceerd in de diverse normcommissies waarvan de heren lid zijn, maar een antwoord bleef uit. Tot zich een serieuze partij meldde – een waterzuiveringsinstallatie – die graag wilde dat zijn medewerkers veilig het gras konden maaien in de buurt van de draaiende machines. Hoogerkamp: “Op dat moment konden we het onderwerp gewoon niet meer laten liggen; we wisten immers dat de huidige oplossingen niet voldeden aan de wet- en regelgeving, niet leidden tot de beoogde veilige situatie en bovendien waren we ervan overtuigd dat er een geschikte oplossing te ontwikkelen zou moeten zijn!”
De speurtocht ging richting het buitenland om te achterhalen of er wereldwijd niet érgens een oplossing bekend zou zijn. In de Verenigde Staten werd inderdaad een specifieke norm gevonden, maar na het bestuderen van de octrooien bleven de documenten achter; voorzien van diverse rode strepen die alles wat niet klopte markeerden. Dus toch maar zelf aan de slag.

..en ontwikkeling

Op basis van alle onderzoeken en parate kennis broeide er in het hoofd van Hoogerkamp, Jongbloed en inmiddels ook automatiseringsspecialist Van Ginkel een idee om het afschakelprobleem op te lossen. Van Ginkel: “Wat volgde was een onvervalst productontwikkelingstraject waarin drie mensen met elk hun eigen kennis en ervaring aan de slag gingen met het idee dat uiteindelijk de naam ‘remote-lototo kreeg: remote lock-out, tag-out en try-out. Hierbij zijn we uitgegaan van standaard componenten – onder andere de veiligheidsbesturing PNOZmulti – die op een juiste wijze en met de juiste programmering worden gekoppeld om een geautomatiseerde loto-procedure te garanderen. Op deze manier is het correct scheiden van de hoofdstroom net zo eenvoudig geworden als de oorspronkelijke bediening van een werkschakelaar.”

Kennis is beschikbaar

Na het ontwikkelingstraject volgde het daadwerkelijk bouwen en programmeren van de oplossing. Van Ginkel: “We hebben op dit moment twee demonstratiemodellen gebouwd met een vermogen van respectievelijk 15 en 100 kW die laten zien dat het principe werkt. Voor de detailleringsfase gaan we uit van samenwerking met bedrijven die het principe willen toepassing. Dan hebben we het wel over maatwerk omdat voor iedere toepassing opnieuw de juiste componenten moeten worden geselecteerd en de software geschreven.
“Iedereen met kennis van zaken kan in principe zelf aan de slag met de door ons vrijgegeven kennis. Ons uitgangspunt is namelijk niet om deze oplossing zo goed mogelijk om te zetten in klinkende munt maar – heel idealistisch – om Nederland veiliger te maken. Bedrijven die ondersteuning nodig hebben bij het bouwen in implementeren kunnen deze bij ons inkopen.”

Uitbreiding

Met het aantonen van een werkend principe is de groep echter niet gestopt met ontwikkelen. Voortdurend steken nieuwe ideeën de kop op wat onder meer heeft geleid tot het uitbreiden van de oplossing met een veldbus en een UPS. Bovendien wordt de Nederlandse documentatie op dit moment vertaald naar het Engels zodat ook andere BV’s hiermee hun voordeel kunnen doen. Hoogerkamp: “Inmiddels hebben diverse bedrijven hun medewerking toegezegd of sponsoren ons door middel van het beschikbaar stellen van componenten. Op 9 mei demonstreren we de oplossingen op het Safety Event in Eindhoven.”

In Aandrijven en Besturen en in Constructeur eindigt binnenkort de zesdelige reeks ‘Werkschakelaars en LOTO(TO) – Correct uit is het nieuwe in’ met uitgebreide informatie over de door het trio ontwikkelde oplossing.
Safety Event 2017
www.remotelototo.nl

Een werkschakelaar (geel omcirkeld) in de stuurstroom bij een pomp-unit.