17 feb. 1999
1 minuut
De ruimtesonde Lisa Pathfinder gaat de technologie testen om de door Einstein voorspelde zwaartekrachtsgolven in de ruimte te meten. Een Nederlands consortium onder leiding van Gijs Nelemans, sterrenkundige bij de Radboud Universiteit en Nikhef, werkt ondertussen aan de grote broer van Pathfinder: eLisa, die de zwaartekrachtsgolven straks daadwerkelijk moet gaan meten.
Astronomen verwachten met zwaartekrachtsgolven nieuwe ontdekkingen te kunnen doen over objecten als compacte dubbelsterren en samensmeltende superzware zwarte gaten, verantwoordelijk voor de grootste knallen na de oerknal. "Zwaartekrachtsgolven leveren een uniek nieuw venster op het heelal", aldus Gijs Nelemans. "In tegenstelling tot gewone elektromagnetische straling reizen zwaartekrachtsgolven overal dwars doorheen. Het is een compleet nieuwe manier om extreme objecten in de ruimte te bestuderen."
Technologietest
Nieuwe precisietechnologie stelt ruimteonderzoekers in staat om op zoek te gaan naar deze golven, die met de lichtsnelheid door het heelal reizen. Lisa Pathfinder gaat de precisietechnologie van eLisa testen, die waarschijnlijk rond 2034 de ruimte in gaat. De eLisa-missie (evolved Laser Interferometer Space Antenna) werd eind 2013 geselecteerd door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.
"Als deze technologie zijn belofte waarmaakt, is de weg vrij voor eLisa," zegt Nelemans. "Met eLisa kunnen sterrenkundigen compacte dubbelsterren in de hele Melkweg bestuderen en samensmeltende superzware zwarte gaten tot voorbij de verste sterrenstelsels die we nu kennen. Maar waarschijnlijk levert de missie ook nieuwe fundamentele natuurkunde op. Misschien ontdekken we wel nieuw bewijsmateriaal voor de inflatietheorie. In feite kijken we naar alles wat de structuur van de ruimte door elkaar heeft geschud."
Op wetenschappelijk gebied bundelen onderzoekers van Nikhef, de Radboud Universiteit, Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden, Rijksuniversiteit Groningen, de Vrije Universiteit en Sron de krachten bij beide missies. Zij gaan behalve met eLisa ook metingen verrichten met de Italiaans/Frans/Nederlandse Virgo-detector, de Nederlandse BlackGEM-telescoop en de Europese Pulsar Timing Array, die zwaartekrachtsgolven van andere frequenties en hun elektromagnetische tegenhangers gaan waarnemen.
Anderen lazen ook
