12 feb. 2007
2 minuten
Informaticus Rainer Typke heeft een methode ontwikkeld waarmee genoteerde muziek kan worden gezocht op internet die lijkt op de melodie die de computergebruiker zingt of speelt. Met de ontwikkelde methode is het mogelijk om binnen enkele minuten de componist van 18 000 anonieme stukken te identificeren – een zoektocht die zonder deze methode een jaar zou duren. Typke promoveert op maandag 19 februari 2007 aan de Universiteit Utrecht.
Met de huidige internetzoekmachines wordt muziek vooral op basis van titel of artiestnaam gevonden. Het was niet mogelijk om aan de hand van een melodie te zoeken. Typke heeft onderzocht hoe computers kunnen berekenen in hoeverre melodieën op elkaar lijken. Zo kunnen MIDI-bestanden en gecodeerde bladmuziek worden gevonden op basis van muzikale inhoud.
Melodieën vergelijken
De ontwikkelde methode werkt als volgt: van een melodie wordt elke muzieknoot omgezet in een tweedimensionale punt met een gewicht dat de belangrijkheid van de noot aangeeft. Hoe belangrijker de noot in een melodie is, hoe groter het gewicht (zie de figuur). Vervolgens wordt een vergelijking gemaakt tussen de puntenverzameling van de onbekende melodie en die van de bekende muziekstukken in de database.
Methode getest
Het zoeksysteem van Typke is getest op een collectie van bijna 500 000 korte muziekfragmenten die opgenomen zijn in een muziekcatalogus. Tijdens de internationale competitie voor muziekretrieval, MIREX, is aangetoond dat de ontwikkelde methode goed werkt. Typke won de eerste prijs in de categorie ‘vergelijken van genoteerde melodieën’.
Neuriën werkt ook
Met de door Typke ontwikkelde zoekmethode is een groot aantal MIDI-bestanden op internet geïndexeerd, zodat het mogelijk is deze efficiënt te doorzoeken. Doordat de vergelijkingsmethode bestand is tegen variaties in tempo en toonhoogte, kunnen gebruikers hun zoekvraag ook neuriën of fluiten (Query-by-Humming).
Minisymposium
Op 20 februari wordt naar aanleiding van het promotieonderzoek van Rainer Typke een internationaal minisymposium over muziekretrieval georganiseerd in Utrecht. Zie de website voor meer informatie en aanmeldingen.
Promotie
Rainer Typke (Informatica) promoveert op 19 februari 2007 om 10.30 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 te Utrecht. Proefschrift: Music Retrieval based on Melodic Similarity. Promotor: prof.dr. M.H. Overmars. Copromotoren: dr. Remco C. Veltkamp en dr. Frans Wiering.
Figuur: Twee versies van Mozarts Ah! vous dirai-je Maman (Altijd is Kortjakje ziek) worden vergeleken als gewogen puntenverzamelingen.