Digitalisering kost veel energie, maar bespaart nog veel meer

De impact van Belgische digitale technologie op het klimaat is vijf keer positiever dan de totale digitale voetafdruk van het land tegen 2030. Dat stelt Agoria op basis van ‘Digital4Climate’, de eerste studie die wetenschappelijke cijfers aanreikt over het potentieel van digitale technologie om CO2 te reduceren in België.

De CO2-uitstoot in België was in 2019, het jaar vóór de coronapandemie, zo’n 116,5 megaton. Deze uitstoot zal volgens de studie in 2030 door het inzetten van digitale oplossingen in de vier meest CO2-intensieve Belgische sectoren verminderen met 10,4 tot 13,3 megaton CO2 of ruwweg tien procent van de totale Belgische emissies. In lijn met het Europese voorstel Fit for 55 zou de uitstoot in België volgens een eerste schatting tot 87 megaton CO2 moeten terugvallen. Het goede nieuws is dus dat digitale technologie kan instaan voor zo’n 30 procent van deze doelstelling.

Het reductiepotentieel werd vergeleken met de totale voetafdruk van de digitale sector, die ongeveer 2 procent van de Belgische uitstoot uitmaakt. De digitale voetafdruk zou dalen van 2,8 megaton CO2 naar 2,2 tot 2,6 megaton CO2 door verbeterde energie-efficiëntie van de sector en de dalende CO2-intensiteit van het Belgische elektriciteitsnet. Wanneer rekening wordt gehouden met het engagement van de telecomoperatoren en datacenters om tegen 2030 enkel hernieuwbare energie te gebruiken, reduceert de voetafdruk van netwerken en datacenters nogmaals met 48 procent.

Het rapport onderzoekt het potentieel voor koolstofreductie van digitale technologieën in België aan de hand van 15 digitale oplossingen in de vier meest koolstofintensieve sectoren. Dat zijn de industrie, gebouwen, mobiliteit en logistiek en tot slot de energiesector.

Twee scenario’s worden berekend afhankelijk van de adoptiegraad van de 15 onderzochte digitale oplossingen en technologieën. Enkel de bijkomende digitalisering tot 2030 is berekend. Afhankelijk van het scenario is de CO2-reductie in vier sectoren 4,7 tot 5,2 keer groter dan de totale Belgische digitale voetafdruk. Dus hoe sterker de digitalisering, hoe meer dit leidt tot CO2-vermindering.

Vier CO2-intensieve sectoren

In de industrie, verantwoordelijk voor 29 procent van de Belgische CO2-uitstoot (33,6 megaton), draagt vooral de procesindustrie, met chemie, metaal en cement, het meeste bij. In de industrie zit ook het meeste potentieel en kunnen digitale technologieën zoals digital twin, artificiële intelligentie, industrieel Internet of Things en simulatie en analyses, de CO2-emissies reduceren met 3,4 tot 4,2 megaton CO2, of zo’n 10 tot 12,3 procent van de totale uitstoot van de sector. Advanced data analytics en automatisering kunnen de energie-intensiteit significant reduceren. Virtuele simulaties van producten en processen zoals digital twin (een virtuele representatie die dient als de realtime digitale tegenhanger van een fysiek object of proces), staan toe maken het mogelijk om de werkelijkheid met grote accuraatheid virtueel te modelleren met voordelen op het vlak van efficiëntie en CO2-reductie.

In de bouwsector, de sector met de grootste voetafdruk, kan 8,3 tot 10,8 procent van de totale uitstoot van de bouwsector gereduceerd worden door voornamelijk Building Management System (BMS) voor gebouwen en Building Information Modelering (BIM) in de constructie.

De energiesector kan 12 tot 14,5 procent koolstofreductie realiseren door middel van digitale technologieën die een katalysator zijn voor de transitie naar groene energie.

Digitale technologieën kunnen in onze mobiliteit en logistiek een besparing opleveren van 10,6 tot 14,2 procent van de totale uitstoot van de sector. De belangrijkste factoren zijn het terugdringen van de behoefte aan transport, onder andere via meer thuiswerk, het optimaliseren van de bestaande modaliteiten aan de hand van intelligente verkeerssystemen en minder vrachtvervoer door bijvoorbeeld autonome schepen op de waterwegen.

Digital4Climate: actieprogramma

Ondernemingen, overheden en burgers spelen een belangrijke rol in de uitrol van digitale technologieën ten gunste van het klimaat. Ondernemingen die de digitale en groene transitie omarmen, krijgen volgens Agoria meer en meer positieve ‘duurzaamheidspunten’ bij hun klanten en verkrijgen zo een competitief voordeel. De bedrijven kunnen alvast inspiratie putten uit de studie met de 15 concrete digitale oplossingen en 20 praktijkvoorbeelden van Belgische bedrijven uit de verschillende sectoren.

De overheden zijn onmisbaar voor het welslagen van deze ‘dubbele transitie’. Een Digital4Climate-innovatieprogramma is onmisbaar om het bewustzijn en een ‘yes we can’-attitude bij burgers en bedrijven een boost te geven. Agoria is bereid om aan zo’n programma mee te werken. Dit programma moet nog deze legislatuur in de stijgers worden gezet om massaal CO2-uitstoot te verminderen en zo de Belgische klimaatdoelstelling te halen. Ook kan het samenwerking op het vlak van data faciliteren en meer mensen opleiden, zowel in digitale als groene vaardigheden.