Overheid roept op om mee te denken over Corona-apps

Het kabinet zoekt een app die laat zien of een gebruiker in de buurt is geweest van een andere gebruiker die besmet blijkt te zijn en om een app die het vervolgens makkelijker maakt om vanuit huis contact te houden met de dokter. De indientermijn is zeer kort: voorstellen kunnen worden aangeleverd tot dinsdag 14 april, 12:00 uur .

Minister Hugo de Jonge kondigde eerder vorige week al aan dat het kabinet de inzet van apps verkent, op advies van de experts van het Outbreakmanagementteam. Applicaties kunnen mensen zelf meer verantwoordelijkheid geven bij het traceren van besmettingen en rapporteren over gezondheidsklachten. De bedoeling is om het werk van de GGD hiermee te verlichten en kan het makkelijker te maken om gerichte maatregelen te nemen.

Denkkracht aanboren

De Jonge: "In landen om ons heen zijn er veel interessante ontwikkelingen op dit gebied. Maar daarnaast willen we de denkkracht in Nederland aanboren, om zo tot de best mogelijk keuze te komen. Het waarborgen van privacy is daarbij essentieel."

Voorstellen moeten voldoen aan een reeks specifieke eisen. Zo mag de applicatie persoonsgegevens niet centraal opslaan en mogen gegevens niet herleidbaar zijn tot individuen. Alle voorwaarden en informatie over de procedure is te vinden op www.tenderned.nl.

---

 

Meedenken?

De CEN/ISO-werkgroep ‘Health and wellness apps’ ontwikkelt criteria voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van gezondheidsapps en webplatforms. NEN begeleidt de Nederlandse experts in deze internationale werkgroep en zorgt voor de Nederlandse inbreng.

• Hier geeft de organisatie alvast wat informatie over de criteria die een app goed, veilig en betrouwbaar kunnen maken.
• En wie wil meedenken, kan zich hier melden.  

---

Brief met bezwaren

Een groep van zestig wetenschappers en experts heeft het kabinet opgeroepen om kritisch te kijken naar het nut en de noodzaak van corona-apps. In een open brief schrijven zij: ‘De inzet van tracking- en tracingapps en gezondheidsapps is zeer ingrijpend. Belangrijk is daarom dat kritisch gekeken wordt naar het nut, de noodzaak en de effectiviteit van dergelijke apps, alsook naar de impact ervan op het brede sociale systeem inclusief onze fundamentele rechten en vrijheden. Of we het nu willen of niet, deze Apps zullen een precedent scheppen voor toekomstig gebruik van vergelijkbare invasieve technologieën, ook na deze crisis. Juist in crisistijd moet men zeer zorgvuldige maatschappelijke en juridische afwegingen maken om te bepalen of men een dergelijke zeer invasieve maatregel wil nemen.’

Samenvatting van de belangrijkste punten in de brief

• De inzet van de Apps is zeer ingrijpend. Belangrijk is daarom dat kritisch gekeken wordt naar het daadwerkelijke nut, de noodzaak en de effectiviteit van deze Apps , alsook de sociaalmaatschappelijke en juridische impact, naar voordat besloten wordt ze in te zetten.
• Technologie is zelden de oplossing voor een bepaald probleem. Gewaakt moet worden voor techno-solutionisme. De mogelijkheid moet blijven bestaan om te besluiten de Apps niet in te zetten. Minder invasieve oplossingen moeten de voorkeur krijgen.
• Effectiviteit en betrouwbaarheid van de Apps is van enorm belang, omdat ineffectiviteit en onbetrouwbaarheid juist kan leiden tot een groter risico op besmetting. Het creëert dan immers slechts ‘schijnveiligheid’.
• De Apps hebben impact op meer dan (data)privacy alleen. Ze raken ook aan de vrijheid van vereniging, het recht op veiligheid, het recht op gezondheid en het recht op nondiscriminatie.
• Fundamentele rechten en vrijheden kunnen niet zomaar opzij gezet worden. Daarvoor moet een gerechtvaardigd belang zijn, het moet strikt noodzakelijk zijn, evenredig en bovenal beperkt in de tijd.
• Van het gebruik van de Apps moet worden afgezien indien: (i) ‘contact tracering’ of gezondheidsmonitoring via de Apps niet (langer) doeltreffend, effectief of betrouwbaar is;(ii) er minder invasieve oplossingen mogelijk zijn; (iii) de sociale implicaties te zwaar wegen;
  (iv) er geen geen breed gedragen verantwoorde afweging gemaakt kan worden tussen conflicterende (fundamentele) rechten en vrijheden.
• Het gebruik van de Apps mag niet worden bereikt door middel van enige vorm van verplichting of dwang.
• Bij de besluitvorming en de eventuele ontwikkeling en inzet van de Apps moet een breed team van experts uit diverse disciplines worden betrokken, waaronder computerwetenschappers, datawetenschappers, epidemiologen, intensivisten en longartsen, rechtswetenschappers (privacy en databescherming, mensenrechten en bestuursrecht,) gedragswetenschappers, communicatiewetenschappers en ethici.
• De eventuele inzet van de Apps moet naast tijdelijk (en dus omkeerbaar), strikt noodzakelijk en proportioneel ook controleerbaar, transparant en toetsbaar zijn.
• Alleen het uitrollen van de Apps, zonder dat gekeken is naar de invloed op de (sociale) systemen en gedragspatronen, en zonder dat de achterliggende infrastructuur (GGD’s,
  testlabs, etc.) daarop is ingesteld, is onvoldoende.

Lees hier de hele brief:

Brief-Minister-President-Rutte-Ministers-De-Jonge-Van-Rijn-Grapperhaus-de-heer-Sijbesma-inzake-COVID-19-tracking-en-tracing-en-gezondheidsapps.