Metamateriaalman Martin van Hecke wint Physicaprijs 2020 (video)

De Physicaprijs 2020 is toegekend aan Martin van Hecke, onderzoeker aan het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde en Amolf. Van Hecke is een van Nederlands meest innovatieve onderzoekers aan het verrassend complexe gedrag van op het eerste gezicht simpele systemen. Bij Amolf leidt hij de groep mechanische metamaterialen. Hieronder vallen slimme patterning van elastische media en origami.

De Physicaprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een eminente, in Nederland werkzame natuurkundige. De prijs wordt na consultatie van diverse vertegenwoordigers van de natuurkundegemeenschap in Nederland toegekend door een jury bestaande uit de voorzitter van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging, de voorzitter van Stichting Physica en een eerdere Physicaprijswinnaar.

Over Van Hecke zeggen zij: "In zijn werk komen zeer serieuze fysica- en begrijpelijke en interessante alledaagse problemen samen. Van Hecke heeft in de afgelopen jaren in belangrijke mate bijgedragen aan het wereldwijd vormgeven van het nieuwe vakgebied Designer Matter. Zijn werk is een voorbeeld van hoe fundamenteel en toepassingsgericht werk hand in hand kunnen gaan."

Elastische kubus

Een voorbeeld waarmee Van Hecke meteen internationale aandacht trok, is een elastische kubus met daarin een gatenpatroon. Dat is zo ontworpen dat bij samendrukking van twee zijdes van de kubus, twee andere zijdes opeens een lachend gezichtje (smiley) laten zien: een voorbeeld van een vormveranderend metamateriaal.

"Martin van Hecke heeft zich ontpopt tot een leider op het gebied van het inverseprobleem: het ontwerpen en maken van simpele materialen met een bepaald gewenst complex gedrag. In het vakgebied kunnen biogeïnspireerde materialen worden ontworpen die in de natuur niet voorkomen en die functies van biologische systemen kunnen overtreffen. Een voorbeeld hiervan is een metamateriaal dat zichzelf opvouwt.

"Martin van Hecke ontvangt de prijs vanwege zijn verdiensten op meerdere vlakken: de excellentie en originaliteit van zijn onderzoek, het vernieuwende karakter voor de Nederlandse natuurkunde, zijn inzet voor de jonge generatie en zijn excellente outreach. Hij publiceert regelmatig in toptijdschriften, maar besteedt ook veel aandacht aan het visualiseren van de gevonden effecten met (YouTube)filmpjes, waardoor een breed publiek bij de nieuwe ontwikkelingen wordt betrokken."

Van Hecke zal de prijs in ontvangst nemen tijdens het congres Fysica 2020 dat op vrijdag 17 april plaatsvindt bij de Universiteit Twente. Hij zal dan ook de bijbehorende Physicalezing uitspreken.