Wanneer mag de politie sensoren gebruiken?

Hoe veiliger Nederlanders een situatie inschatten, en hoe minder openbaar een ruimte is, des te meer ze het gebruik van sensoren, zoals bodycams, door de politie afkeuren. Andersom vinden ze het gebruik van sensoren door de politie acceptabel naarmate een situatie in de publieke ruimte druk of onveilig is. Wel moet dan de samenleving betrokken zijn bij de manier waarop dat gebeurt, en het moet transparant gebeuren.

Dit blijkt uit een onderzoek door het Rathenau Instituut naar het perspectief van burgers op de inzet van sensoren voor veiligheid en leefbaarheid. Het onderzoek is gedaan op verzoek van de politie en is gebaseerd op interviews, onderzoek onder focusgroepen en literatuuronderzoek.

Sensoren verzamelen een enorme hoeveelheid data

Nederland telt steeds meer sensoren die de leefbaarheid en veiligheid moeten bevorderen. Deze sensoren worden steeds kleiner en kunnen steeds meer meten. Zo gebruikt de politie soms bodycams en kunnen wifitrackers drukte nauwkeurig in kaart brengen.

Burgers en bedrijven gebruiken de meeste sensoren: circa 1,5 miljoen, los van de smartphones die vrijwel iedereen op zak heeft. Gemeenten hebben 3000 camera’s opgehangen en de politie gebruikt er 500 tot 1000.

Bij elkaar verzamelen sensoren een enorme hoeveelheid data. Nederlanders zijn daar niet uitgesproken vóór of tegen. Het ligt vooral aan de situatie. Zo wordt sensorinzet meer geaccepteerd om bijvoorbeeld zware criminelen te volgen en veel minder wanneer de technologie dichtbij komt, zoals camera’s die vastleggen wie een huis in- en uitlopen.

Burgers verwachten dat de politie de balans zoekt

Het gaat hen Nederlanders er dus om dat er niet alleen aandacht is voor veiligheid en privacy, maar ook voor andere waarden, zoals democratische rechten, transparantie, efficiëntie en menselijk contact. Burgers verwachten dat de politie, in overleg met de samenleving, een goede balans vindt tussen verschillende waarden.

Maatschappelijke acceptatie sensorinzet

Op basis van het onderzoek heeft het Rathenau Instituut acht spelregels opgesteld die gebruikt kunnen worden door zowel de politie als andere overheidsdiensten en bedrijven en burgers.

Ga naar het Rathenau Instituut en download het rapport