‘Ondergronds waterreservoir is veelbelovend voor grootschalige elektriciteitsopslag’

Limburg lobbiet al lange tijd voor een grootschalig ondergronds stuwmeer dat als opslagsysteem kan dienen voor duurzaam opgewekte elektriciteit. Berenschot heeft het project onderzocht en concludeert dat O-PAC (Ondergrondse Pomp Accumulatie Centrale) een gunstig effect kan hebben op de productie van duurzame elektriciteit en in 2030 kostendekkend kan zijn.

De productie van duurzame elektriciteit uit wind en zon hangt af van het weer. Er is veel elektriciteit als het waait of als de zon schijnt, maar weinig als dat niet zo is. "Daarom zoeken we naar mogelijkheden om overschotten aan duurzame elektriciteit op te slaan", vertelt Mart van Bracht, programmadirecteur Systeemintegratie bij Topsector Energie.

Er bestaan nog weinig opties voor grootschalige opslag. Een kunstmatig ondergronds waterreservoir zou een kanshebber kunnen zijn. Een O-PAC bestaat uit een hoger gelegen bovenreservoir en een lager gelegen onderreservoir. Een elektriciteitsoverschot kan gebruikt worden om water via een turbine in het bovenreservoir te pompen. Dreigt er een tekort aan elektriciteit, dan kan het water via de turbine weer naar beneden stromen om zo elektriciteit op te wekken.

"Er was veel scepsis over O-PAC", vertelt van Bracht. "Het is toch bijzonder: een diep gat in een holte onder de grond waar je water in laat vallen. Maar uit het onderzoek van Berenschot blijkt dat het een serieus te nemen techniek is."

Techniek niet gecontroleerd

De studie van Berenschot gaat alleen in op de economische aspecten. Technische elementen zoals de hoogte van de investeringen en het onderhoud, zijn door O-PAC verstrekt. Dat verwacht dat de realisatie van het meer een investering van 1,8 miljard euro vraagt.

Volgens Berenschot is O-PAC een van de weinige grootschalige opslagtechnologieën die in 2030 kostendekkend kunnen zijn. Ook is het goedkopere oplossing om elektriciteitsoverschotten te benutten, dan energieconversie -en opslag in waterstof.

Van Bracht: "Of O-PAC straks ook een rol zal vervullen in het Nederlandse energiesysteem, is sterk afhankelijk van het klimaatakkoord. Er zijn al potentiële investeerders, maar die willen zekerheid. De overheid kan dit geven door stabiel beleid en eventueel door een duwtje in de rug te geven, bijvoorbeeld via gunstige financieringsfaciliteiten of garantieregelingen."