Kas zonder gas

Tuinbouw onder glas verbruikt veel fossiele energie. Met de spiksplinternieuwe kas All Electric in Bleiswijk wil de Wageningse universiteit (WUR) laten zien dat het ook anders kan.

Volgens businessunitmanager Sjaak Bakker is de All Electric state of the art wat betreft duurzaamheid. De demonstratiekas, die zo’n 2,3 miljoen euro heeft gekost, geeft de sector een kijkje in de nabije toekomst.

In de All Electric wordt geëxperimenteerd met aardbei, gerbera, fresia en potanthurium. Dit zijn gewassen die normaal gesproken 10 tot 25 kuub gas per vierkante meter per jaar vragen: het zogeheten middensegment. Bakker: "Er is al veel onderzoek gedaan naar gewassen als tomaat, paprika, rozen en chrysanten, die veel warmte vragen, zo’n 30 tot 50 kuub gas per vierkante meter per jaar."

Gesloten systeem

De All Electric is volledig gesloten. Op het gebied van water en nutriënten is het een 100% recirculerend systeem. Het niet door de planten gebruikte water wordt opgevangen, gezuiverd, aangevuld met schoon water en voeding en hergebruikt. Het licht komt van hoogefficiënte ledlampen. Het natuurlijke licht valt binnen door speciaal glas dat zorgt voor een diffuse lichtverdeling in de kas. Dubbele en onafhankelijk van elkaar regelbare schermen zorgen voor de juiste lichtomstandigheden.

Warmtepomp

Die schermen zorgen er ook voor dat de warmte zo veel mogelijk binnenblijft. Dat is gunstig, maar een gesloten systeem houdt ook het vocht binnen en oplopende luchtvochtigheid is een probleem. Traditioneel worden dan de luchtramen open gezet om te ventileren, maar dan raak je ook de warmte kwijt. Dit wordt in de nieuwe kas opgelost met een ontvochtiger annex warmtepomp, die de warmte terugwint en het vocht afvoert. "Dat kost weliswaar stroom, maar is energetisch toch gunstiger dan het raam open zetten." Aan die warmtepomp ontleent All Electric zijn naam.

Maar de kas is dus niet volledig klimaatneutraal? "Het is maar net hoe je dat definieert", nuanceert Bakker. "We wekken de stroom niet zelf op, maar gebruiken elektriciteit van het net. De nadruk in dit project ligt op het minimaliseren van het energiegebruik en het terugdringen van de CO2-emissie. Het systeem is volledig elektrisch aangedreven."

Legertje roofinsecten

De kas zit bovendien vol meetapparatuur. Alle stromen aan water, elektriciteit en nutriënten worden nauwkeurig in kaart gebracht. Tegelijkertijd worden zo min mogelijk gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Een zogeheten standing army van biologische bestrijders moet de plantjes beschermen. Dit legertje roofinsecten is continu in de kas aanwezig, klaar om in te grijpen. De uitdaging is die predatoren in leven te houden als er geen plaaginsecten zijn. Bijvoorbeeld door ze bij te voeren of specifieke waardplanten toe te voegen waarop ze kunnen overleven.

Het project in Bleiswijk wordt begeleid door vier groepen telers – één voor elk gewas. Volgens Bakker is dat essentieel. "De ondernemers denken van begin af aan mee, zodat het resultaat dichtbij de bedrijfsvoering blijft. Mijn ervaring is dat je dan grenzen kunt verleggen. Je zult zien dat over een jaar of vijf onderdelen van deze kas toegepast worden in de sector."

Bron: Resource