17 feb. 1999
2 minuten
Tractoren vind je op het veld, maar ook in politiek geïnspireerde betogingen, in merkwaardige verzamelingen, en zelfs in de speelgoedkast. Het verhaal van deze veelzijdige machine staat beschreven in Tractor – Een geschiedenis. Verwacht geen saai, technisch repertorium, maar een boeiend, opvallend rijk geïllustreerd en onverwacht veelzijdig boekwerk.
Professor Yves Segers leidt het Centrum Agrarische Geschiedenis en het Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis van de KU Leuven. Femke Paulussen doet er onderzoekswerk. "Ons tractorboek is de vrucht van een tweejarenproject. Daar is mooi wetenschappelijk werk voor geleverd", zegt Femke Paulussen, "maar we zijn ook het grote publiek niet vergeten. Dus moest het een heel fraai vormgegeven boek worden. Er is ook een rondreizende tentoonstelling aan gekoppeld."
Het boek is veel meer dan een beschrijving van de technische ontwikkeling van de tractor – al mag die uiteraard niet ontbreken. Yves Segers: "Wat technisch kon, bepaalde in grote mate hoe en wanneer de tractor succes boekte. Eigenlijk is die doorbraak van vrij recente datum. De eerste demonstratie in België van wat we de rechtstreekse voorloper van de tractor mogen noemen, dateert uit 1904. In de jaren daarvoor waren er al wel experimenten met stoomtractoren, vervaarlijk rokende mastodonten, veel te log voor onze landbouw."
Het zijn niet alleen de technische mogelijkheden geweest die het succes van de tractor bepaald hebben. "Ook de sociale ontwikkeling had een grote invloed", vertelt Segers. "Na de Tweede Wereldoorlog werd manuele arbeid relatief duurder, parallel met de stijging van de arbeiderslonen in de industrie en dienstensector. De tractor kon dat opvangen. Landarbeiders waren een verdwijnende beroepsgroep."
Momenteel werkt minder dan 2% van de actieve bevolking in de landbouw. Paulussen. "Het tractorgebruik volgt die dalende trend. Het topjaar was 1990, met bijna 110.000 tractoren. In 2013, het laatste jaar waarin officiële tellingen uitgevoerd werden, waren er zowat 80.000 tractoren. Voor de volledigheid: het aantal landbouwpaarden bedroeg toen bijna 4.500."
Toekomst
En hoe zit het met de toekomst? Heeft de tractor die? Segers: "In het laatste hoofdstuk kijken we vooruit. De rol van de gps maakt automatische besturing en verfijnde bediening mogelijk. Dat kan aanzienlijke invloed hebben op de geautomatiseerde landbouw. Vandaag werken onderzoekers aan tractoren die volledig autonoom over het veld rijden, niet langer gehinderd door menselijke beperkingen zoals vermoeidheid en zicht. Verwacht wordt dat deze kleine, onbemande tractoren zullen werken in groep, als een vloot. Maar een enkele, bemande tractor zal het geheel van op afstand blijven opvolgen en coördineren."
Bron: KULeuven.be
Anderen lazen ook
