17 feb. 1999
2 minuten
Licht dat wordt uitgezonden door Leds kan flikkeren of een stroboscopisch effect vertonen, wat kan leiden tot ergernis, vermoeidheid en zelfs hoofdpijn. Onderzoekers van de TU Eindhoven en Signify bepaalden bij welke kenmerken van het licht het menselijk oog deze ongewenste effecten niet meer waarneemt. Het ontwikkelde model kan fabrikanten helpen betere producten te ontwerpen.
Het stroboscopische effect heeft invloed op onze perceptie van de lichtkwaliteit en het kan leiden tot ergernis, vermoeidheid en hoofdpijn. "Onderzoek laat zien dat alleen de zichtbare flikkeringen en het stroboscopisch effect biologische reacties induceren die mogelijk van invloed zijn op je gezondheid", zegt Perz. Dus: wat je niet ziet heeft ook geen invloed op je. Ze voegt hier aan toe: "Fabrikanten willen graag weten wat mensen wel en niet waarnemen, zodat ze weloverwogen keuzes kunnen maken bij het ontwerpen van hun drivers. "
Zien Chinezen hetzelfde?
Perz zocht naar de zogenoemde ‘zichtbaarheidsdrempel’ van specifieke lichtparameters waarbij het stroboscopische effect net onzichtbaar is voor het menselijk oog. Ze nodigde hiervoor meer dan 200 personen uit in een gesimuleerde kantooromgeving om te kijken naar een zwarte schijf met een witte stip onder een Led-lichtbron. De schijf draaide met een constante snelheid van 4 meter per seconde, vergelijkbaar met snelle handgebaren in een kantooromgeving. Tijdens de experimenten manipuleerde Perz verschillende lichtparameters; de frequentie, de amplitude of de modulatiediepte en de vorm van de golf. De proefpersonen gaven per verandering aan of ze een stroboscopisch effect waarnamen of niet. Onderzoekers aan de Southeast University in China herhaalden de experimenten om culturele verschillen uit te sluiten.
Open source model
Aan de hand van de gevonden drempelwaarden van elke combinatie van de geteste parameters ontwikkelde Perz een open source model dat de zichtbaarheid van het stroboscopische effect van elke lichtgolf kwantificeert. Led-fabrikanten kunnen dit model gebruiken om hun producten te testen. Perz: "De methode die we hebben ontwikkeld, SVM (stroboscopic visibility measure) genoemd, wordt al door de Internationale Commissie voor Illuminatie aanbevolen om de zichtbaarheid van het stroboscopische effect in algemene verlichtingstoepassingen te kwantificeren."
Test je eigen Leds
Als je weet waar je op moet letten, is het heel eenvoudig om te bepalen of een Led een stroboscopisch effect vertoont. Zwaai een pen voor je lamp snel op en neer. Zwaai de pen vervolgens – even snel – voor het raam op en neer. Zie je geen verschil, dan is de driver in je Led zo ontworpen dat er geen stroboscopisch effect zichtbaar is. Zie je voor het raam een continue vervaging (ofwel een ‘blurry image’), terwijl je voor de lamp een serie stilstaande beelden ziet, dan heb je het stroboscopische effect gevonden in de driver van je Led.
Anderen lazen ook
